podinsp. Andrzej Sikora
Komenda Główna Policji
nadkom. Michał Safjański
Komenda Główna Policji
Janusz Gołębiewski
Komenda Główna Policji
W tym samym czasie zabezpieczono także 480,09 kg słomy makowej oraz 2206 cm³ „polskiej heroiny”1, co stanowi mniejszą ilość niż w roku 2009, kiedy to zabezpieczono 995,85 kg słomy makowej oraz 4295 cm³ „polskiej heroiny”2.
W celu realizacji założeń rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2006 r. w sprawie Krajowego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2006-2010 (Dz. U. Nr 143, poz. 1033), w obszarze: ograniczenie podaży określonego w kierunku 1 dotyczącym zahamowania tempa wzrostu krajowej nielegalnej produkcji narkotyków syntetycznych, prekursorów oraz narkotyków wytwarzanych z surowców naturalnych, a także kierując się wnioskami uzyskanymi w toku analizy zjawiska nielegalnej uprawy konopi indyjskich na terenie Polski w roku 2009, w wyniku której ustalono, że zjawisko to z okresowego, charakterystycznego dla sezonu letniego, stało się zjawiskiem całorocznym i powszechnym na terenie całego kraju3. W 2010 r. Zastępca Komendanta Głównego Policji zarządził prowadzenie ogólnopolskich działań opatrzonych kryptonimem „Mak – konopie” ukierunkowanych na ujawnianie nielegalnych upraw konopi indyjskich i maku wysokomorfinowego w trakcie całego roku 2010.
Zgodnie z wydanym poleceniem, informacje na temat ujawnionych upraw według wcześniej opracowanego i zatwierdzonego formularza przesyłano do Zespołu dw. z Przestępczością Narkotykową znajdującego się w Biurze Kryminalnym KGP4.
Z zebranych danych wynika, że w okresie objętym sprawozdaniem zostało ujawnionych i zlikwidowanych ogółem 505 nielegalnych upraw konopi indyjskich. W liczbie tej były 183 uprawy gruntowe, 130 upraw w pomieszczeniach zaadaptowanych oraz 192 uprawy w pomieszczeniach mieszkalnych. W tym samym okresie 546 osobom przedstawiono zarzuty z art. 63 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii.
Dla porównania, w 2009 r. ujawniono i zlikwidowano 389 upraw konopi indyjskich, w tym 191 upraw gruntowych, 73 plantacje w pomieszczeniach zaadaptowanych (szklarnie, wiaty, opuszczone budynki gospodarcze itp.) oraz 125 upraw w pomieszczeniach mieszkalnych. Ogółem zatrzymano 373 podejrzanych5.
(…)
Najwięcej upraw konopi indyjskich zlikwidowano w województwie łódzkim – 53, w tym 15 upraw gruntowych, 15 w pomieszczeniach zaadaptowanych (szklarnie, wiaty, piwnice itp.) oraz 23 w pomieszczeniach mieszkalnych. Zatrzymano 82 podejrzanych. W województwie małopolskim ujawniono 50 plantacji. W tym przypadku podział ujawnionych upraw przedstawia się następująco: 15 upraw gruntowych, 10 w pomieszczeniach zaadaptowanych, 25 w pomieszczeniach mieszkalnych. Zatrzymano 47 sprawców.
Relatywnie najmniejszą liczbę ujawnień zanotowano w województwie kujawsko-pomorskim – 13, w tym: 1 uprawę gruntową, 6 upraw w pomieszczeniach zaadaptowanych i 6 w pomieszczeniach mieszkalnych. Zatrzymano 24 podejrzanych. W województwie pomorskim ujawniono 18 upraw, spośród których 7 stanowiły uprawy gruntowe, 3 funkcjonowały w pomieszczeniach zaadaptowanych, natomiast w pomieszczeniach mieszkalnych ujawniono 8 upraw. Zatrzymano 20 sprawców.
Najwięcej upraw gruntowych (22) ujawniono w województwie mazowieckim. Najmniej w kujawsko-pomorskim – 1. Najwięcej upraw w pomieszczeniach zaadaptowanych ujawniono w województwie łódzkim (15), najmniej w pomorskim (3). Największa ilość upraw w pomieszczeniach mieszkalnych została ujawniona w województwie małopolskim (25). Najmniej ujawniono w województwie warmińsko-mazurskim – 3. W województwie łódzkim ustalono największą liczbę sprawców – 82 osoby. Jest to największa liczba podejrzanych w tej kategorii. W województwie lubuskim zatrzymano 7 osób.
Rozpatrując zlikwidowane uprawy konopi indyjskich pod kątem miejsca ich ujawnienia (tereny wiejskie i zurbanizowane), należy zauważyć, że na terenie wiejskim najwięcej upraw ujawniono w województwie łódzkim (31). Kolejne województwa to – małopolskie (30) i świętokrzyskie (29). Natomiast na terenie województwa kujawsko-pomorskiego i województwa lubelskiego ujawniono po 6 upraw, a w województwie pomorskim i dolnośląskim – odpowiednio po 15 upraw.
Największą liczbę upraw na terenie zurbanizowanym ujawniono w województwie łódzkim – 22. Kolejne województwa to: śląskie i małopolskie – po 20 ujawnionych upraw.
Najmniejszą liczbę upraw w terenie zurbanizowanym ujawniono w województwie warmińsko-mazurskim (1) i świętokrzyskim (1). W województwie pomorskim ujawniono 3 uprawy.
Analizując ogólną liczbę ustalonych podejrzanych w poszczególnych kategoriach wiekowych, zagadnienie przedstawia się następująco: największą liczbę podejrzanych odnotowano w przedziale między 22. a 30. rokiem życia – 199 osób. Kolejny przedział wiekowy to 18–21 lat – 166 osób. Najmniejszą liczbę osób podejrzanych odnotowano w przedziale wiekowym powyżej 51 lat (31). W przedziale wiekowym do 17 lat ustalono 27 osób.
Należy wspomnieć, że najstarszym sprawcą był 87-letni mieszkaniec województwa dolnośląskiego (KMP Jelenia Góra). Najmłodszym zaś 14-letni uczeń, mieszkaniec województwa małopolskiego (KMP Kraków).
(…)
W roku 2009 ujawniono 389, natomiast w 2010 r. – 505 upraw, czyli zanotowano wzrost o 116 upraw w stosunku do 2009 r. W roku 2010 ujawniono 183 uprawy gruntowe, czyli o 8 mniej niż w 2009 r. Nastąpił natomiast wzrost ujawnionych upraw w pomieszczeniach zaadaptowanych – o 53 – i w pomieszczeniach mieszkalnych – o 67 upraw.
Analizujac wielkość upraw według kryteriów przyjętych przez Europol, należy stwierdzić, że funkcjonariusze komend wojewódzkich/Stołecznej Policji i jednostek im podległych ujawnili 10 upraw przemysłowych, 16 dużych, 10 średnich, 54 małe. Pozostałe uprawy należy określić jako bardzo małe, czyli składające się z mniej niż 50 roślin. Były to w większości uprawy mieszkalne oraz tzw. spoty składające się z kilku lub kilkunastu roślin.
Największą liczbę upraw maku wysokomorfinowego ujawniono na terenie województwa lubelskiego – 25. Kolejnych 15 upraw ujawniono na terenie województwa podkarpackiego.
Na terenie województwa małopolskiego ujawniono 1 uprawę, na terenie województwa łódzkiego i wielkopolskiego – po 2 uprawy, a na terenie województwa świętokrzyskiego ujawniono 5 upraw. W pozostałych województwach nie ujawniono upraw maku wysokomorfinowego. Na terenie wiejskim zlikwidowano 51 upraw, natomiast na terenie zurbanizowanym – 2.
Biorąc pod uwagę liczbę ujawnionych upraw w 2009 (99) i 2010 roku (53), należy stwierdzić, że nastąpił spadek ogólnej liczby ujawnionych plantacji o 46 upraw. Łączny areał ujawnionych upraw wyniósł 34 278, 44 m². Średnia powierzchnia uprawy maku wysokomorfinowego w roku 2010 wyniosła 646,76 m2. Najmniejsza uprawa zajmowała obszar 0,4 m2, największa zaś 9380 m2. Ujawniono ją na terenie odpowiedzialności służbowej KPP w Przeworsku. Oprócz wymienionej, największe uprawy znajdowały się na terenie podległym KWP w Rzeszowie. Powierzchnia większości upraw oscylowała w przedziale od 1 m2 do 10 m2. Największą liczbę nielegalnych upraw maku wysokomorfinowego ujawniono na terenie odpowiedzialności służbowej KWP w Lublinie.
Biorąc pod uwagę przedział wiekowy osób podejrzanych o nielegalną uprawę maku wysokomorfinowego, obserwuje się, że największa liczba osób (35) występuje w przedziale powyżej 51 lat. 15 podejrzanych to osoby pomiędzy 31. a 50. rokiem życia. Podejrzani w wieku do 30 lat w zasadzie nie występują. Najstarszy sprawca miał 89 lat (teren podległy służbowo KPP Opole Lubelskie). Najmłodszym zaś sprawcą był 16-letni mieszkaniec powiatu biłgorajskiego.
PODSUMOWANIE
Na podstawie zaprezentowanych danych można stwierdzić, że widoczny jest w dalszym ciągu gwałtowny wzrost zainteresowania uprawą własną konopi indyjskich. To zdecydowanie przekłada się także na ilość uzyskiwanych z tego surowca narkotyków w postaci marihuany. Odzwierciedlają to zaprezentowane na początku opracowania dane statystyczne dotyczące ujawnienia większej liczby upraw oraz zabezpieczenia zdecydowanie większej ilości marihuany niż w roku ubiegłym. W sposób dość wyraźny zaznaczył się trend polegający na popularności i masowym zakładaniu tzw. upraw indoorowych (wewnętrznych) oraz spadku zainteresowania uprawami gruntowymi. Przyczyn takiego stanu rzeczy należy upatrywać m.in. w tym, że uprawę indoorową można realizować w cyklu całorocznym, dodatkowo są duże możliwości jej zakamuflowania, a co za tym idzie, utrzymania w tajemnicy prowadzonego procederu przestępczego. Na progres tego typu upraw ma wpływ także łatwość uzyskania niezbędnego wyposażania do jej prowadzenia, np. przez Internet, oraz szczególnych genetycznie modyfikowanych odmian konopi o dużej wydajności, tj. obfitym kwiatostanie i możliwości uprawy bez światła naturalnego.
Analiza danych z roku 2010 w pełni potwierdziła powszechność występowania upraw konopi w Polsce. Na podstawie ich występowania i liczby z dużym prawdopodobieństwem można zaryzykować twierdzenie, że nie ma powiatu w Polsce, gdzie nie byłoby uprawy konopi, a brak ich ujawnienia jest spowodowany jedynie niedostatecznymi działaniami wykrywczymi. O skali zjawiska i potrzebie wzmożenia działań ze strony organów ścigania można wnioskować m.in. z liczby zarejestrowanych użytkowników jednego z polskojęzycznych portali internetowych poświęconego uprawie konopi. Liczba ta na dzień 22 kwietnia 2011 r. wynosiła 33 8236.
Biorąc powyższe pod uwagę, należy uznać, że uprawa konopi w Polsce jest istotnym źródłem pozyskania narkotyków w postaci marihuany, zarówno w skali tzw. przemysłowej, na rynek krajowy oraz zagraniczny, jak i na lokalny i na tzw. własne potrzeby.
Odnosząc się do upraw maku wysokomorfinowego w Polsce, należy uznać, na podstawie zgromadzonych danych, że zjawisko to uległo zmniejszeniu. Ujawniono mniej upraw, a ich łączny areał był mniejszy niż w roku 2009. Zabezpieczono także mniej słomy makowej oraz efektu finalnego jej przetwarzania, tj. narkotyku w postaci „polskiej heroiny”. Uprawa maku, podobnie jak w roku 2009, w największej ilości była ujawniana w rejonach południowo-wschodniej Polski, szczególnie w województwie podkarpackim i lubelskim. Czy jest to trend wynikający z potrzeb rynku narkotykowego czy wynik niejako wymuszonej zmiany kierunku działań policyjnych na inne obszary, związane z szeroko rozumianą przestępczością narkotykową i wydarzeniami roku 2010, m.in. z produkcją tzw. środków zastępczych, potocznie nazywanymi „dopalaczami”, i obrotem nimi, będzie można ocenić dopiero w kolejnym roku.
1 Dane dotyczące ilości zabezpieczonych narkotyków pochodzą z Biura Kryminalnego KGP.
2 A. Sikora, M. Safjański, J. Gołębiewski, Uprawa maku wysokomorfinowego w Polsce – geografia i skala zjawiska w oparciu o rezultaty działań Policji w roku 2009, „Kwartalnik Prawno-Kryminalistyczny” 2010, nr 3(5), s. 16.
3 A. Sikora, M. Safjański, J. Gołębiewski, Relacja z działań policyjnych prowadzonych w roku 2009 związanych z ujawnianiem i likwidacją upraw konopi indyjskich, „Kwartalnik Prawno-Kryminalistyczny” 2010, nr 2(4), s. 16.
4 Polecenie skierowane było do komendantów wojewódzkich/Stołecznego Policji – nie dotyczyło CBŚ, które w roku 2010 ujawniło i zlikwidowało 61 nielegalnych upraw konopi indyjskich.
5 A. Sikora, M. Safjański, J. Gołębiewski, Relacja z działań policyjnych prowadzonych w roku 2009 związanych z ujawnianiem i likwidacją upraw konopi indyjskich, s. 11.
6 https://www.forum.haszysz.com/
