Dla utrzymania właściwego poziomu przygotowania Komendy Głównej Policji do działań w sytuacjach kryzysowych, w Wydziale Operacyjnym Głównego Sztabu Policji Komendy Głównej Policji realizowane są m.in. przedsięwzięcia planistyczne, określone w ustawie o zarządzaniu kryzysowym¹ jako „planowanie cywilne”. Jednym z podstawowych zadań z zakresu „planowania cywilnego” jest w szczególności przygotowanie planów zarządzania kryzysowego.
Stworzenie Planu Zarządzania Kryzysowego Komendanta Głównego Policji (PZK KGP) pozwoliło zawrzeć w jednym dokumencie problematykę z obszaru zarządzania kryzysowego związaną m.in. z oceną możliwości wystąpienia zagrożeń, sposobów i środków reagowania na zagrożenia oraz organizację monitoringu zagrożeń.
PZK KGP przygotowany przez policjantów Wydziału Operacyjnego Głównego Sztabu Policji Komendy Głównej Policji we współpracy z komórkami organizacyjnymi KGP zgodnie z układem strukturalnym, wskazanym w ustawie o zarządzaniu kryzysowym, zawiera w szczególności:

1) analizę i ocenę możliwości wystąpienia zagrożeń, w tym:

1. charakterystykę zagrożeń,
2. katalog zagrożeń mogących powodować sytuację kryzysową,
3. ocenę możliwości wystąpienia zagrożeń;

2) organizację monitoringu zagrożeń, w tym:

1. monitoring zagrożeń,
2. tryb wymiany informacji i współdziałania z właściwymi merytorycznie punktami kontaktowymi UE i NATO;

3) szczegółowe sposoby i środki reagowania na zagrożenia, w tym:

1. organizację obiegu informacji o sytuacji kryzysowej na potrzeby reagowania w sytuacji kryzysowej,
2. policyjne systemy teleinformatyczne,
3. zapewnienie ciągłości funkcjonowania Komendanta Głównego Policji podczas sytuacji kryzysowej,
4. organizację zarządzania i koordynację działań w sytuacji kryzysowej,
5. zarządzanie kryzysowe w Policji:

• fazy zarządzania kryzysowego,
• zarządzanie kryzysowe w Policji na poziomie centralnym – siatka bezpieczeństwa,
• sposób postępowania w przypadku wystąpienia zagrożeń oraz zakres udzielanego wsparcia na podstawie obowiązujących procedur policyjnych,

6. szczegółowe sposoby i środki reagowania na zagrożenia według procedur zawartych w Krajowym Planie Zarządzania Kryzysowego,
7. realizacja zadań stałego dyżuru w ramach podwyższania gotowości obronnej państwa,
8. przedsięwzięcia do realizacji w ramach stopni alarmowych;

4) załączniki:

1. siły i środki reagowania Policji,
2. rodzaje alarmów, sygnały alarmowe oraz komunikaty ostrzegawcze,
3. aneks funkcjonalny do Planu Zarządzania Komendanta Głównego Policji – Moduły zadaniowe (ALFA, BRAVO, CHARLIE, DELTA) dotyczące przedsięwzięć realizowanych w KGP w przypadku wprowadzenia jednego ze stopni alarmowych.

Zadaniem PZK KGP jest zapewnienie harmonijnego współdziałania komórek organizacyjnych Komendy Głównej Policji w sytuacji wystąpienia szczególnych zagrożeń, a także wskazanie możliwych procedur do wykorzystania oraz dostępnych sił i środków.
Wypracowane w Wydziale Operacyjnym Głównego Sztabu Policji KGP karty realizacji zadań w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowej, a także „Moduły zadaniowe (ALFA, BRAVO, CHARLIE, DELTA) dotyczące przedsięwzięć realizowanych w KGP w przypadku wprowadzenia jednego ze stopni alarmowych”, wchodzące w skład Planu, wskazują zakres odpowiedzialności poszczególnych komórek organizacyjnych Komendy Głównej Policji w obszarze zarządzania kryzysowego. Ich treść obejmuje działanie w czterech fazach zarządzania kryzysowego, tj.:

• w fazie zapobiegania (działania, które eliminują lub redukują prawdopodobieństwo wystąpienia sytuacji kryzysowej albo ograniczają jej skutki),
• w fazie przygotowania (planowanie właściwej reakcji na zagrożenie, a także działania w celu przygotowania zasobów sił i środków niezbędnych do efektywnego reagowania),
• w fazie reagowania (neutralizacja zagrożenia oraz realizowanie zasadniczych zadań w celu dostarczenia pomocy poszkodowanym oraz ograniczenia wtórnych zniszczeń i strat),
• w fazie odbudowy (działania w celu przywrócenia stanu poprzedniego, a ponadto odtworzenia infrastruktury mniej wrażliwej na powtórne wystąpienie sytuacji kryzysowej).

PZK KGP jako narzędzie wspierające system zarządzania kryzysowego w Policji pozwala we wczesnym etapie rozwoju sytuacji kryzysowej wskazać stosowne kierunki działania zapobiegające lub minimalizujące jej skutki, a także przedstawia zagrożenia bezpośrednio związane z obszarem podstawowych zadań realizowanych przez Policję oraz zagrożenia wskazane w Planie MSW oraz w Krajowym Planie Zarządzania Kryzysowego.
PZK KGP został pozytywnie oceniony przez Zespół Zarządzania Kryzysowego Komendanta Głównego Policji oraz uzgodniony z Dyrektorem Rządowego Centrum Bezpieczeństwa. Stanowi załącznik funkcjonalny do planu zarządzania kryzysowego działu administracji rządowej: sprawy wewnętrzne, a także do Krajowego Planu Zarządzania Kryzysowego.
Równoległe opracowywanie PZK KGP i policyjnego wkładu do planu resortowego pozwoliło zachować spójność PZK KGP z planem zarządzania kryzysowego działu administracji rządowej: sprawy wewnętrzne, a także z Krajowym Planem Zarządzania Kryzysowego.
Na Wydziale Operacyjnym Głównego Sztabu Policji KGP spoczywa obowiązek systematycznej aktualizacji Planu Zarządzania Kryzysowego Komendanta Głównego Policji, a cykl planowania, zgodnie z obowiązkiem ustawowym, nie może być dłuższy niż dwa lata. Umożliwia to doskonalenie dokumentu z uwzględnieniem zmieniających się przepisów, procedur, zmian w wyposażeniu technicznym Policji, a także wniosków z ćwiczeń zarządzania kryzysowego czy też rzeczywistych sytuacji kryzysowych.
Podsumowując, należy stwierdzić, że kompleksowe ujęcie problematyki z zakresu zarządzania kryzysowego w Policji w jednym dokumencie umożliwi efektywniejsze przygotowanie Policji do działań w sytuacji wystąpienia szczególnych zagrożeń.

kom. Bogdan Pitura,
ekspert Wydziału Operacyjnego GSP KGP