NEGOCJACJE POLICYJNE. Narzędzie alternatywnego rozwiązania sytuacji kryzysowej

Od 2002 r. w każdej komendzie wojewódzkiej Policji/Komendzie Stołecznej Policji funkcjonują nieetatowe zespoły negocjacyjne. W ich skład wchodzą policjanci, dla których prowadzenie negocjacji jest zajęciem dodatkowym. W BOA KGP zadania z tego zakresu realizuje jedyna etatowa Sekcja Negocjacji – w Wydziale Wsparcia Operacyjnego.
Działania negocjacyjne odbywają się w oparciu o zarządzenie nr 4 Komendanta Głównego Policji z dnia 26 marca 2002 r. w sprawie form i metod wykonywania negocjacji policyjnych1. Określa ono zakres i sposób wykonywania negocjacji policyjnych, sytuacje, w których mogą być one prowadzone, oraz podmioty uprawnione do ich realizowania. Negocjatorzy policyjni wykonują swoje obowiązki także na podstawie zarządzenia nr 213 Komendanta Głównego Policji z dnia 28 lutego 2007 r. w sprawie metod i form przygotowania i realizacji zadań Policji w przypadkach zagrożenia życia i zdrowia ludzi lub ich mienia albo bezpieczeństwa i porządku publicznego2. Reguluje ono m.in. formy organizacyjne działań policyjnych stosowane w trakcie realizacji zadań związanych z wystąpieniem sytuacji kryzysowych, co jest bardzo istotne w przypadku negocjacji policyjnych. Mogą być one prowadzone tylko i wyłącznie na poziomie akcji i operacji policyjnych przez minimum 3-osobowy zespół negocjacyjny, powoływany, zadaniowany i odwoływany przez dowódcę akcji lub operacji policyjnej. Kolejnym aktem prawnym, istotnym z punktu widzenia pracy negocjatorów policyjnych, jest zarządzenie nr 1429 Komendanta Głównego Policji z dnia 31 grudnia 2004 r. w sprawie wprowadzenia w Policji procedur reagowania w sytuacjach kryzysowych3. Zarządzenie to stanowi zbiór określonych sytuacji kryzysowych oraz zawiera algorytmy działania dla Policji. Wskazuje także możliwość realizacji zadań przez policyjnych negocjatorów podczas sytuacji kryzysowej.
Sekcja Negocjacji BOA KGP w 2013 r. brała udział w 32 zdarzeniach, z których: 2 dotyczyły wzięcia i przetrzymywania zakładników, 8 dotyczyło zapowiedzi popełnienia samobójstwa, 19 – groźby użycia broni, niebezpiecznego narzędzia lub materiału wybuchowego oraz 3 – przypadków okupacji obiektów. W porównaniu do roku 2012 nie odnotowano znaczącej zmiany, jeśli chodzi o liczbę zgłoszeń i realizacji związanych z zapowiedzią popełnienia samobójstwa. Nieznacznie wzrosła liczba zdarzeń związanych z wzięciem i przetrzymywaniem zakładników oraz okupacją obiektów. Znaczący wzrost odnotowano natomiast w przypadku zgłoszeń dotyczących groźby użycia broni, niebezpiecznego narzędzia lub materiału, których w 2013 r. było 19, a – dla porównania – w 2012 r. – tylko 2.
Sekcja Negocjacji w ubiegłym roku zabezpieczała pod kątem negocjacyjnym 12 realizacji bojowych BOA KGP, a także brała udział w zabezpieczeniu zgromadzeń i imprez masowych. Funkcjonariusze tej komórki organizacyjnej uczestniczyli łącznie w 24 konwojach lotniczych związanych z osobami, wobec których sądy polskie zastosowały Europejski Nakaz Aresztowania.
Negocjatorzy w ramach codziennych obowiązków służbowych realizowali szkolenia na rzecz innych biur KGP, KWP/KSP, szkół i ośrodków szkolenia Policji oraz instytucji zewnętrznych, które zwróciły się z prośbą do Komendanta Głównego Policji lub Dyrektora BOA KGP o realizację szkoleń z zakresu komunikacji i pierwszego kontaktu.
Koordynacją zadań z zakresu negocjacji policyjnych zajmuje się koordynator krajowy ds. negocjacji policyjnych Wydziału Koordynacji i Szkolenia Bojowego BOA KGP. W 2013 r. w ramach realizacji zadań koordynatora w CSP w Legionowie zostały przeprowadzone dwa kursy podstawowe dla kandydatów na negocjatorów policyjnych. Ponadto przeprowadzono warsztaty doszkalające dla wybranych negocjatorów z poszczególnych województw, z udziałem krajowego koordynatora ds. negocjacji ze Słowacji, podczas których wymieniono doświadczenia oraz przeprowadzono wiele symulacji szkoleniowych. Na bieżąco są prowadzone konsultacje z poszczególnymi koordynatorami komend wojewódzkich/Stołecznej Policji w trakcie realizacji zadań negocjacyjnych oraz podczas prowadzenia warsztatów. Koordynator krajowy ds. negocjacji policyjnych realizuje projekty szkoleniowe we współpracy z Sekcją Negocjacji BOA KGP.
Sekcja Negocjacji w ramach jednostek interwencyjnych zrzeszonych w Atlas bierze udział w pracach grupy roboczej „Atlas Negotiation Forum”. W wyniku działań grupy zostało zorganizowane forum negocjacyjne w Madrycie. Wzięli w nim udział przedstawiciele – negocjatorzy 14 jednostek specjalnych z Europy. Sekcja zaprezentowała na tym forum wyniki prac w zakresie tematyki „aktywnego strzelca” oraz „samotnego wilka”. Ponadto w ramach współpracy międzynarodowej negocjatorzy uczestniczyli w projekcie „Atlas Common Challenge 2013” w największych europejskich ćwiczeniach kontrterrorystycznych realizowanych w 9 krajach Europy przy kooperacji wszystkich jednostek interwencyjnych zrzeszonych w Atlas.

 


1 Dz. Urz. KGP Nr 5, poz. 25.
2 Dz. Urz. KGP Nr 5, poz. 49.
3 Dz. Urz. KGP z 2005 r. Nr 3, poz. 8.

 

Akty prawne

Rezolucja Rady Bezpieczeństwa Organizacji Narodów Zjednoczonych nr 1540 w ramach realizacji strategii UE przeciwko rozprzestrzenianiu broni masowego rażenia (Dz. U. L 182 z 19.5.2004 r., s. 46).
Decyzja Rady 2008/617/WSiSW z dnia 23 czerwca 2008 r. w sprawie usprawnienia współpracy pomiędzy specjalnymi jednostkami interwencyjnymi państw członkowskich Unii Europejskiej w sytuacjach kryzysowych (Dz. Urz. UE L 210 z 6.08.2008 r.).
Zarządzenie nr 4 Komendanta Głównego Policji z dnia 26 marca 2002 r. w sprawie form i metod wykonywania negocjacji policyjnych (Dz. Urz. KGP Nr 5, poz. 25).
Zarządzenie nr pf – 6/2003 Komendanta Głównego Policji z dnia 6 lutego 2003 r. w sprawie metod i form działania pododdziałów antyterrorystycznych oraz komórek minersko-pirotechnicznych Policji.
Zarządzenie 1429 Komendanta Głównego Policji z dnia 31 grudnia 2004 r. w sprawie wprowadzenia w Policji procedur reagowania
w sytuacjach kryzysowych (Dz. Urz. KGP z 2005 r. Nr 3, poz. 8).

Zarządzenie nr 213 Komendanta Głównego Policji z dnia 28 lutego 2007 r. w sprawie metod i form przygotowania i realizacji zadań Policji w przypadkach zagrożenia życia i zdrowia ludzi lub ich mienia albo bezpieczeństwa i porządku publicznego (Dz. Urz. KGP Nr 5, poz. 49).
Zarządzenie nr 8 Komendanta Głównego Policji z dnia 15 marca 2013 r. w sprawie regulaminu Komendy Głównej Policji (Dz. U. KGP poz. 25).
Decyzja 437 Komendanta Głównego Policji z dnia 16 października 2013 r. w sprawie zarządzenia operacji policyjnej oraz upoważnienia do udzielania zgody na użycie lub wykorzystanie środków przymusu bezpośredniego przez pododdziały zwarte.