PRZECIWDZIAŁANIE PRZEMOCY W RODZINIE

Minister Spraw Wewnętrznych w 2014 r. przyjął priorytet, który jest związany z wdrożonym narzędziem szacowania ryzyka zagrożenia życia i zdrowia w związku z przemocą w rodzinie: „Podnoszenie skuteczności działań podejmowanych przez policjantów przeprowadzających interwencje wobec sprawców przemocy w rodzinie oraz zapewnienie bezpieczeństwa osobom dotkniętym przemocą w rodzinie poprzez minimalizowanie zagrożenia zdrowia i życia tych osób, w tym: wdrożenie algorytmów i kwestionariuszy służących do oceny ryzyka zagrożenia życia i zdrowia w związku z przemocą w rodzinie wobec osób dorosłych i dzieci, szkolenia policjantów z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinach”.

W celu oceny realizacji powyższego zadania został opracowany miernik „Procentowy udział liczby zatrzymanych lub doprowadzonych w celu wytrzeźwienia w związku z przemocą w rodzinie w ogólnej liczbie osób, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie”.
W ramach realizacji powyższego zadania od 1 stycznia 2014 r. funkcjonariusze Policji na terenie kraju mogą korzystać z narzędzi szacowania ryzyka zagrożenia życia i zdrowia w związku przemocą w rodzinie, tj. algorytmu i kwestionariusza
– część A – przemoc wobec osób dorosłych (druk Mp-92) oraz algorytmu i kwestionariusza – część B – przemoc wobec dzieci (druk Mp-93). Służą one funkcjonariuszom do określania zagrożenia bezpieczeństwa osób dotkniętych przemocą, tzn. ułatwiają podjęcie adekwatnych do sytuacji działań policjanta podejmującego interwencję w związku z przemocą w rodzinie (np. zatrzymanie osoby, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie).
Celem wdrożenia algorytmów i kwestionariuszy, oprócz zapewnienia efektywnej ochrony osób najsłabszych zagrożonych przemocą – dzieci, kobiet, osób starszych, jest przede wszystkim zwiększenie skuteczności i podniesienie kompetencji funkcjonariuszy Policji wykonujących zadania z zakresu przeciwdziałania przemocy oraz udzielenie praktycznego wsparcia dla funkcjonariuszy Policji, którzy w czasie wykonywania obowiązków służbowych mają kontakt z osobami doznającymi przemocy w rodzinie.
Biuro Prewencji i Ruchu Drogowego KGP w 2014 r., w celu profesjonalnego wykonywania przez policjantów zadań w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności w zakresie stosowania narzędzi szacowania ryzyka zagrożenia życia i zdrowia w związku z przemocą w rodzinie podjęło następujące działania:

  • przeprowadziło szkolenia dla funkcjonariuszy: z Biura Spraw Wewnętrznych KGP, Głównego Sztabu Policji KGP, wykładowców szkół policyjnych;
  • przeprowadziło czynności badawcze w 13 KPP/KMP pod kątem przeszkolenia funkcjonariuszy realizujących interwencje w związku z przemocą w rodzinie, posiadania przez patrol interwencyjny formularzy „Niebieskie Karta – A”, „Niebieskie Karta – B” oraz kwestionariuszy szacowania ryzyka zagrożenia życia i zdrowia w związku z przemocą w rodzinie dla osób dorosłych oraz w stosunku do dzieci (druki MP-52, MP-53); czynności badawcze zrealizowano w następujących garnizonach: kujawsko-pomorskim (1), lubelskim (1), łódzkim (2), mazowieckim (2), podkarpackim (2), podlaskim (1), świętokrzyskim (1), wielkopolskim (1), dolnośląskim (1) oraz lubuskim (1); wyniki wykonanych czynności badawczych były dobre, mianowicie we wszystkich jednostkach policjanci realizujący interwencje dotyczące przemocy w rodzinie zostali przeszkoleni w zakresie wykorzystania narzędzia szacowania ryzyka zagrożenia życia i zdrowia w związku z przemocą w rodzinie, potrafili także wskazać cel tego narzędzia; ponadto patrole prewencji posiadały przy sobie formularze „Niebieska Karta – A”, „Niebieska Karta – B” oraz kwestionariusze szacowania ryzyka zagrożenia życia i zdrowia w związku z przemocą w rodzinie część A – przemoc wobec osób dorosłych, część B – przemoc wobec dzieci;
  • w dniach 3–7 marca 2014 r. w ramach doskonalenia lokalnego zorganizowało kurs specjalistyczny z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie (decyzja nr 54 Komendanta Głównego Policji z dnia 11 lutego 2009 r. w sprawie programu kursu specjalistycznego z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie – Dz. Urz. KGP Nr 4, poz. 17, z późn. zm.); w kursie uczestniczyli koordynatorzy procedury „Niebieskie Karty” z KWP/KSP; łącznie przeszkolono 19 osób;
  • do programu szkolenia zawodowego podstawowego dodano treści związane z kwestionariuszami oraz algorytmami służącymi szacowaniu ryzyka zagrożenia życia i zdrowia w związku z przemocą w rodzinie (4 godziny dydaktyczne);
  • od 12 maja 2014 r. w Systemie Poszukiwawczym Policji uruchomiono funkcjonalność, która spowodowała, że podczas dokonywania sprawdzenia osoby automatycznie ukazuje się informacja m.in. na temat ilości i rodzaju legalnie posiadanej broni przez osobę sprawdzaną; informacja ta jest również dostępna podczas dokonywania sprawdzenia osoby z użyciem terminali mobilnych; w związku z uruchomieniem powyższej funkcjonalności Pierwszy Zastępca Komendanta Głównego Policji nadinsp. Krzysztof Gajewski w piśmie l. dz. EP – 1492/901/14 z dnia 15 maja 2014 r., adresowanym do komendantów wojewódzkich/ Stołecznego Policji, przypomniał o konieczności dokonywania sprawdzeń w policyjnych systemach informatycznych podczas każdej interwencji dotyczącej przemocy w rodzinie, czy osoba, wobec której istnieje podejrzenie, że stosuje przemoc w rodzinie, posiada broń palną; podobne rozwiązanie z inicjatywy BPiRD KGP funkcjonuje od grudnia 2014 r. w Systemie Wspomagania Dowodzenia;
  • zwróciło się z prośbą do Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej o wskazanie, jakie działania ma podjąć Policja w sytuacji wszczęcia procedury „Niebieskie Karty”, kiedy w danej gminie nie został powołany zespół interdyscyplinarny;
  • zorganizowało wideokonferencję, w której uczestniczyli naczelnicy wydziałów prewencji KWP/KSP, naczelnicy wydziałów postępowań administracyjnych KWP/KSP oraz koordynatorzy procedury „Niebieskie Karty” z KWP/KSP; podczas niej poruszano zagadnienia związane z obszarem przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym nadzór nad realizacją zadań oraz kwestie dotyczące posiadania broni przez osoby, wobec których istnieje podejrzenie, że stosują przemoc w rodzinie;
  • zorganizowało narady szkoleniowe dla naczelników wydziałów prewencji KWP/KSP oraz koordynatorów procedury „Niebieskie Karty”; podczas narad były omawiane zagadnienia związane z obszarem przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym narzędzie szacowania ryzyka zagrożenia życia i zdrowia w związku z przemocą w rodzinie.

Z inicjatywy Pierwszego Zastępcy Komendanta Głównego Policji Szkoła Policji w Katowicach, we współpracy z Wydziałem Prewencji Biura Prewencji i Ruchu Drogowego KGP, przygotowała filmy dotyczące interwencji w związku z przemocą w rodzinie, które zostały przekazane do wszystkich KPP/KMP/KRP w celu wykorzystania podczas lokalnego doskonalenia zawodowego.
Ponadto BPiRD KGP za pośrednictwem właściwej KWP/KSP dokonuje ustaleń pod kątem występującej przemocy w każdej rodzinie, w której doszło m.in. do zabójstwa lub jego usiłowania, lub rozszerzonego samobójstwa, a także innego przestępstwa przeciwko życiu lub zdrowiu z użyciem przemocy m.in. w stosunku do dzieci. Ustalenia te mają na celu analizę zdarzeń poprzedzających tragedię pod kątem właściwej realizacji zadań Policji oraz wyciągnięcie wniosków i ewentualne wydanie poleceń służących zminimalizowaniu w przyszłości liczby takich sytuacji oraz zadbaniu o bezpieczeństwo dziecka przed dalszym krzywdzeniem. Ponadto od 3 października 2014 r., na wniosek Rzecznika Praw Dziecka, dyżurny KGP przekazuje wiadomość tekstową za pomocą sms do Biura Rzecznika Praw Dziecka o zdarzeniu dotyczącym przypadków nagłych zgonów lub ciężkiego pobicia dzieci przebywających w instytucjonalnej lub rodzinnej pieczy zastępczej.
Kolejnym ważnym zdarzeniem, z punktu widzenia działań podejmowanych przez Policję w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie, było podjęcie przez Radę Ministrów w dniu 29 kwietnia 2014 r. uchwały nr 76 zatwierdzającej Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014–2020, który został opublikowany w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” w dniu 9 czerwca 2014 r.
Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie na lata 2014–2020 został dostosowany do obowiązujących przepisów prawa z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, a także nałożono nowe zadania do realizacji zarówno na szczeblu administracji rządowej, jak i samorządowej. W Programie znajdują się również zadania dla Policji. KPPPwR zawiera cztery priorytetowe obszary do realizacji:

  • profilaktyka i edukacja społeczna,
  • ochrona i pomoc osobom dotkniętym przemocą w rodzinie,
  • oddziaływanie na osoby stosujące przemoc w rodzinie,
  • podnoszenie kompetencji służb i przedstawicieli podmiotów realizujących działania z zakresu przeciwdziałania przemocy w rodzinie.

W każdym z obszarów wskazano do realizacji kierunki i rodzaje działań, a także zostali wyznaczeni realizatorzy.

(...)

nadkom. Wanda Mende,
ekspert Wydziału Prewencji BPiRD KGP

 

Pełna wersja artykułu "Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie"