Menu szybkiego dostępu

Strona główna serwisu Kwartalnik Policyjny

Czeski Zespół DVI

Utworzenie zespołów do identyfikacji ofiar nie było w przeszłości nawet tematem rozmów w Republice Czeskiej (wcześniej Czechosłowacji). Identyfikacja ofiar katastrof odbywała się z wykorzystaniem nieetatowych zespołów zadaniowych lub grup roboczych. Nigdy wcześniej, mimo jasnej rekomendacji Interpolu co do konieczności utworzenia krajowych zespołów DVI, nie powstała żadna zorganizowana jednostka, która specjalizowałaby się w identyfikacji dużej liczby ofiar i działała na podstawie poświęconemu tej tematyce programu szkolenia.

  HISTORIA  

Inicjatywa utworzenia w Czechach takiego zespołu pojawiła się dopiero podczas Bożego Narodzenia w 2004 r., kiedy eksperci Instytutu Kryminalistyki w Pradze zostali wysłani do Tajlandii w celu identyfikacji czeskich ofiar katastrofy naturalnej spowodowanej przez tsunami. Wstępnie planowano skierować tam dużą grupę ekspertów, jednak ostatecznie na miejsce katastrofy pojechały zaledwie 2 osoby specjalizujące się w badaniach genetycznych.

Instytut Kryminalistyki w Czechach rozpoczął budowę zespołu DVI w 2006 r. W 2008 r. kadra Instytutu wspólnie z ekspertami z Wojskowego Szpitala Uniwersyteckiego w Pradze oraz Instytutu Medycyny Sądowej i Toksykologii zrealizowała projekt badań nad bezpieczeństwem pod nazwą „Tworzenie struktury zespołu do identyfikacji ofiar katastrof w Czechach jako sposób poradzenia sobie z problemami w zakresie dochodzeń karnych i medycyny sądowej podczas identyfikacji ofiar i mienia w przypadku katastrof”. Jednym z efektów projektu było wypracowanie wstępnego planu utworzenia zespołu DVI w Czechach.

Kolejny etap stanowiło nawiązanie współpracy z partnerem szwajcarskim w zakresie implementacji projektu „Zespół DVI (Identyfikacja Ofiar Katastrof) policji czeskiej – szkolenie teoretyczne i praktyczne oraz wyposażenie techniczne”. Z perspektywy czasu można śmiało stwierdzić, że bez tego projektu Czechy nie posiadałyby obecnie zespołu DVI, który nie byłby właściwie wyposażony, a jego członkowie nie byliby przeszkoleni.

 

  OBECNIE  

Przewodnik Identyfikacji Ofiar Katastrof[1] wprowadzający do użycia termin zespół DVI[2] to opracowana przez Interpol procedura działań, która powinna być stosowana przez wszystkie istniejące zespoły DVI. Przewodnik ten zawiera, poza sugerowanymi metodami i procedurami działań, opis rekomendowanej struktury zespołów DVI. Rekomendacja ta jest obecnie uzgodniona z wszystkimi członkami Interpolu.

Na podstawie przedmiotowej rekomendacji, czeskie zespoły DVI prowadzą:

  • działania post mortem (pośmiertne) – badania ofiary prowadzone tuż po katastrofie oraz działania identyfikacyjne podejmowane przez patologa medycyny sądowej jako element badań (odbywające się w kostnicach na terenie instytutów medycyny sądowej lub innych właściwych); dokumentacja jest oparta na standardowych różowych formularzach Interpolu, dzięki czemu proces ich wypełniania jest odgórnie jednolity, określony przez Interpol; działania post mortem składają się z:
    • działań podejmowanych na miejscu zdarzenia – opracowywanie dokumentacji z oględzin na miejscu zdarzenia przed transportem ciała ofiary oraz otaczających je przedmiotów do wyznaczonego miejsca, a następnie do kostnicy; to zadanie jest szczególnie ważne w związku z koniecznością opracowania dokumentacji umożliwiającej identyfikację ofiary;
    • działań podejmowanych w kostnicy – późniejsze zadania, które nie mogą zostać zrealizowane na miejscu zdarzenia; z ciała ofiary pobierane są próbki, które służą ustaleniu jej tożsamości; mówiąc ogólnie, kostnica jest miejscem, gdzie podejmowane są wszystkie pozostałe działania, niezrealizowane na miejscu zdarzenia (a także, w niektórych przypadkach, te, które zostały podjęte na miejscu zdarzenia, są ponowione lub doprecyzowane);
  • działania ante mortem (przedśmiertne) – działania mające na celu zebranie wszystkich informacji dotyczących potencjalnej ofiary, a szczególnie danych identyfikujących ofiarę w miejscach, gdzie osoba ta przebywała – próbki włosów, odciski palców, zdjęcia etc.; dokumentacja ante mortem (przedśmiertna) jest prowadzona na żółtych drukach Interpolu;
  • uzgodnienia – połączenie wszystkich danych pośmiertnych i przedśmiertnych oraz próba podsumowania procesu identyfikacji; uzgodnienia są dokumentowane na białych drukach Interpolu.

  CZESKI ZESPÓŁ DVI  

Czeski zespół DVI powstał na podstawie zarządzenia Komendanta Głównego Policji czeskiej nr 150 w sprawie zespołu DVI. Zarządzenie jasno określa zadania, uprawnienia oraz strukturę zespołu. Cechą charakterystyczną czeskiego zespołu DVI jest jego struktura – niezależna od innych jednostek organizacyjnych i − co najważniejsze – wystarczająco elastyczna, aby dostosować działania do codziennych wymagań.

Zasoby ludzkie oraz rzeczowe zespołu zapewniane są przez Instytut Kryminalistyki w Pradze – ogólnokrajową jednostkę policji czeskiej, podlegającą zastępcy komendanta głównego policji nadzorującego pion kryminalny.

Członkami zespołu mogą zostać przedstawiciele komend wojewódzkich policji, patolodzy medycyny sądowej, psycholodzy lub/oraz inni specjaliści, w zależności od okoliczności danej sprawy. Kandydaci, którzy chcą z powodzeniem dołączyć do zespołu, muszą posiadać odpowiednią specjalistyczną wiedzę oraz bogate doświadczenie w zakresie metod identyfikacji lub, alternatywnie, w innych powiązanych dziedzinach (informatyce, logistyce itp.). Członkowie zespołu na co dzień wykonują swoje rutynowe zadania wynikające z rangi lub zajmowanego stanowiska. Do pracy w ramach zespołu DVI są powoływani tylko wtedy, kiedy Zespół ten realizuje działania lub przechodzi szkolenia (w liczbie wymaganej, w zależności od natury, zakresu i znaczenia danej sytuacji).

Struktura czeskiego zespołu DVI została opracowana zgodnie z rekomendacją Interpolu, ale również była wynikiem analizy struktur tego typu zespołów w innych krajach Europy, w tym partnera szwajcarskiego, który szkolił Czechów w zakresie identyfikacji ofiar katastrof.

Strukturę organizacyjną zespołu DVI określono w taki sposób, aby mieć pewność, że poszczególne indywidualne zespoły wykonują określone zadania w zakresie identyfikacji. Skład grup jest bardzo zróżnicowany, ponieważ niektórzy członkowie mogą być przydzielani do wielu zespołów, w zależności od nagłych i doraźnych potrzeb oraz sytuacji.

Podstawowym kryterium doboru poszczególnych członków do konkretnego zespołu jest ich wiedza specjalistyczna. Oprócz ich podstawowej specjalizacji, ważne są również wiedza/umiejętności nabyte podczas szkoleń i ćwiczeń. Każdy obecny członek zespołu został przeszkolony w dodatkowych dziedzinach, takich jak oprogramowanie PlassData SW, formularze DVI Interpolu etc. Powyższe zasady znalazły swoje odzwierciedlenie w programie szkolenia dla obecnych i nowych członków zespołów.

(...)

Col. Petr Bendl, Ph.D.

 

Pełna wersja artykułu Czeski zespół DVI w pliku PDF