Panie Dyrektorze, w powszechnej opinii Prezydencja jawi się jako duża szansa i wyzwanie dla Polski. Z czym właściwie wiąże się sprawowanie przewodnictwa w Radzie UE?

1 lipca tego roku Polska obejmie na okres sześciu miesięcy przewodnictwo w jednej z najważniejszych instytucji Unii Europejskiej – Radzie UE. Będzie to pierwsza polska Prezydencja od momentu wstąpienia naszego kraju w struktury unijne przed siedmioma laty. Tym większe jest to wyzwanie dla całej polskiej administracji. Prezydencje unijne bywają różnie oceniane. Jako kryterium najczęściej stosuje się aktywność w prezentowaniu nowych inicjatyw i mechanizmów współpracy, profesjonalizm prowadzenia obrad w Brukseli, umiejętność współpracy i negocjacji z pozostałymi unijnymi partnerami. To bardzo ważny sprawdzian dla całego kraju, nie tylko dla instytucji państwowych (krajowych i dyplomatycznych), ale też dla władz lokalnych i służb odpowiedzialnych za kwestie logistyki i bezpieczeństwa.
Warto wspomnieć, że z punktu widzenia służb policyjnych prezydencje odbywające się w drugiej połowie roku są zawsze trudniejsze, ponieważ okres wakacyjny i końcówka roku zabierają przeszło półtora miesiąca czasu, podczas którego nie dzieje się nic. W efekcie wszystkie spotkania i obrady, które muszą zabezpieczyć służby porządkowe, są realizowane w ciągu 4,5 miesiąca.

Czy Policja także przywiązuje do unijnego przewodnictwa duże znaczenie?

Oczywiście, że tak! Prezydencja w Radzie UE daje szansę pokazania pozostałym członkom UE, a także partnerom z krajów trzecich, że dojrzeliśmy już do miana Państwa Członkowskiego, które jest w stanie sprawnie i profesjonalnie przewodniczyć wszystkim gremiom współpracy międzynarodowej Policji, a także kreować dynamizm działania i nadawać kierunek rozwoju w wielu aspektach międzynarodowej współpracy Policji. Mówiąc krótko, Prezydencja daje możliwość większego i realnego wpływu na decyzje podejmowane w UE.
Prezydencja to także szansa rozwoju dla państwowej administracji. W przeciągu ostatnich dwóch lat około stu funkcjonariuszy i pracowników Policji zostało przeszkolonych w ramach różnego rodzaju przedsięwzięć, dotyczących między innymi prawnych aspektów funkcjonowania UE, zadań spoczywających na kraju Prezydencji, negocjacji w środowisku międzynarodowym. Wiele osób uczestniczyło także w kursach doskonalenia języka angielskiego. Ta wiedza będzie procentować także po Prezydencji, np. przy organizacji EURO 2012. To potężna inwestycja w zasoby kadrowe
polskiej Policji.
Przy tej okazji warto także wspomnieć o kwestiach logistycznych związanych z Prezydencją. Dzięki zakupom poczynionym w ramach wieloletniego programu finansowego na lata 2010–2012 przygotowanego przez MSZ udało się w 2010 r. pozyskać dodatkowe wyposażenie obronne, sprzęt niezbędny do zabezpieczenia pirotechnicznego i snajperskiego, sprzęt telekomunikacyjny i informatyczny.

Jakim wyzwaniom będzie musiała sprostać Policja w trakcie Prezydencji?

Przed polską Policją stoją trzy najważniejsze wyzwania. Po pierwsze, Policja jako instytucja wiodąca dla obsługi pięciu grup roboczych Rady UE, będzie musiała przewodniczyć pracom przedstawicieli „27”. To trudne zadanie, gdyż jednym z mierników sukcesu Prezydencji jest ocena profesjonalizmu prowadzenia obrad. Przewodniczący powinni bowiem zachować bezstronność, dążyć do poszukiwania rozwiązań kompromisowych, ale jednocześnie umiejętnie zabezpieczać interesy Polski w trakcie negocjacji. W tym kontekście kluczowe było właściwe przeszkolenie przewodniczących grup roboczych oraz członków delegacji. Zadanie związane z przewodnictwem Policja będzie wypełniać także w przypadku gremiów dwóch agencji unijnych Europolu (Europejskiego Urzędu Policji) oraz Cepolu (Europejskiej Akademii Policji).
Po drugie, polska Policja będzie miała niepowtarzalną szansę przedstawić na forum Unii Europejskiej swoje priorytety, zaakcentować najistotniejsze dla niej obszary unijnej współpracy, przedłożyć własne pomysły i inicjatywy. Należy jednak pamiętać, że Prezydencja to głównie kontynuacja działań po-przedniej Prezydencji i wcześniej zaprogramowanych działań instytucji unijnych, a zatem zapewnienie jej spójnego funkcjonowania.
No i ostatnie zadanie, bardzo istotne z punktu widzenia służby, która odpowiada za bezpieczeństwo publiczne, to zapewnienie bezpieczeństwa spotkań w trakcie Prezydencji na terenie wybranych miast naszego kraju. To niebagatelne w swojej skali przedsięwzięcie Komenda Główna Policji będzie realizować przy współpracy z czterema komendami wojewódzkimi oraz Komendą Stołeczną Policji.
Warto także pamiętać o tym, iż w 2011 r. polska Policja będzie liderem misji ewaluacyjnych Schengen w zakresie współpracy policyjnej i obszaru SIS/SIRENE. Zadaniem takiej misji jest sprawdzenie, czy dane Państwo Członkowskie lub Państwo Strefy Schengen skutecznie implementuje dorobek prawny Schengen (Acquis Schengen) oraz dorobek prawny Unii Europejskiej (Acquis Communautaire). Podczas polskiej Prezydencji, w obszarze współpracy policyjnej będą ewaluowane państwa nordyckie, tj. Finlandia, Szwecja, Norwegia, Dania i Islandia, a w obszarze SIS/SIRENE – Portugalia i Hiszpania.

To bardzo prestiżowe, a zarazem odpowiedzialne zadanie. jak ocenia pan stan przygotowania polskiej policji do Prezydencji na kilka tygodni przed jej rozpoczęciem? W czym jesteśmy dobrze przygotowani, nad czym musimy jeszcze popracować?

Trudnym wyzwaniem, z perspektywy dyrektora biura odpowiedzialnego za koordynację przygotowań Policji do Prezydencji, jest oceniać w pewnym sensie pracę swojej komórki. Odpowiem w ten sposób – do przedsięwzięcia, jakim jest Prezydencja w Radzie UE, Policja przygotowuje się prawie 3 lata. Na bardzo wczesnym etapie prac, bo już w 2009 r., powołano w Komendzie Głównej Policji Zespół do spraw realizacji przez Policję zadań wynikających ze sprawowania przez Rzeczpospolitą Polską Przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej, w skład którego wchodzi 18 dyrektorów biur Komendy Głównej Policji, odpowiedzialnych za przygotowania do Prezydencji w zakresie swojej właściwości merytorycznej. Zadaniem zespołu jest podejmowanie decyzji dotyczących m.in. właściwego przygotowania kadr, finansowania zaplanowanych przedsięwzięć oraz prac nad programem merytorycznym.
W zakresie przygotowania kadr przeszkolono w KGP przeszło 100 osób. Były to wizyty i staże zagraniczne, szkolenia z zakresu wiedzy o UE oraz szkolenia udoskonalające tzw. umiejętności miękkie (m.in. negocjacyjne), kursy językowe i szkolenia wewnętrzne. Ponadto, kilkanaście osób z terenowych oddziałów Policji odpowiedzialnych za kwestie bezpieczeństwa wzięło udział w szkoleniach z systemu akredytacji na spotkania Prezydencji organizowanych przez MSZ. Opracowaliśmy program merytoryczny polskiej Prezydencji, większość inicjatyw jest już w trakcie realizacji, tak aby finalizacja prac przypadła właśnie na drugie półrocze 2011 r.
Na obecnym etapie prac ważne jest uzyskanie poparcia na arenie międzynarodowej w zakresie polskich inicjatyw w celu zapewniania możliwości realizacji jak największej ilości przedsięwzięć, które sobie zaplanowaliśmy. Dlatego też eksperci policyjni poświęcają bardzo dużo czasu na intensyfikację współpracy z Państwami Członkowskimi pełniącymi przewodnictwo przed Polską, a także z partnerami z naszego Trio Prezydencji, tj. z Danii i Cypru.
Duże wyzwanie stanowi także logistyczny aspekt przygotowań, czyli organizacja spotkań i konferencji eksperckich organizowanych przez Policję w związku z Prezydencją. Z uwagi na wiele czynników, m.in. liczbę spotkań (12 krajowych i 2 zagraniczne), a także z uwagi na ograniczenia finansowe i natężenie spotkań międzynarodowych w całym kraju, nie jest to takie łatwe zadanie. Każde spotkanie ma swoją specyfikę, określoną rangę i formułę. Dodatkowo, naszą ambicją jest, aby wykorzystać okres Prezydencji na promocję nie tylko Policji, ale też wartych zwiedzenia miejsc w naszym kraju.
Na ostatniej prostej przygotowań ważne jest też, aby odpowiednio zabezpieczyć szybki przepływ informacji i skrócić procedury biurokratyczne, które – jak wszyscy wiemy – często stoją na przeszkodzie efektywnej komunikacji i współpracy. Dlatego promujemy pracę w małych grupach eksperckich i przypisanie odpowiedzialności za konkretne zadania do określonych osób. Takiemu podejściu służą też autorskie pomysły Policji, takie jak serwer pracy grupowej, zawierający m.in. bazę danych kontaktowych osób zaangażowanych w przygotowania do Prezydencji oraz aktualne materiały informacyjne dotyczące działań Policji w związku z Prezydencją.

Jakie obszary międzynarodowej współpracy Policji będą dla Polski priorytetowe?

W obszarze zainteresowania polskiej Policji znalazło się wiele  zagadnień  związanych  z  operacyjną  działalnością służby. Będziemy więc skupiać się na kwestiach związanych ze współpracą na rzecz zwalczania przestępczości narkotykowej. W priorytet ten wpisuje się inauguracja Ewaluacji Strategii Antynarkotykowej UE na lata 2005–2012 i Planu Działania na lata 2009–2012, a także opracowanie i zaproponowanie przyjęcia przez Radę UE Europejskiego Paktu w sprawie Narkotyków Syntetycznych. Polska Policja zamierza także podjąć aktywną dyskusję nt. dopalaczy, dzieląc się tym samym swoimi doświadczeniami w zakresie zwalczania ich sprzedaży.
Naturalny priorytet, głównie w kontekście organizacji przez Polskę EURO 2012, stanowi poprawa bezpieczeństwa imprez sportowych. Celem polskiej inicjatywy będzie opracowanie podstawowych standardów wymiany informacji pomiędzy krajami UE a państwami trzecimi, w kontekście międzynarodowych meczów piłki nożnej oraz doprowadzenie do poprawy współpracy międzynarodowej oraz zwiększenie efektywności wymiany  informacji  pomiędzy  Państwami  Członkowskimi UE a państwami trzecimi. Jak Pani się domyśla, chodzi o podzielenie się naszymi doświadczeniami we współpracy z Ukrainą.
Kolejny  priorytet  będzie  dotyczyć  wzmocnienia  wymiaru wschodniego współpracy UE w rozpoznaniu zjawiska przestępczości przeciwko dobrom kultury w krajach UE, szczególnie w zakresie szlaków i sposobów przemytu dóbr kultury. Zamierzamy też sporządzić ocenę potencjalnych zagrożeń w tym zakresie, które wiążą się z organizacją imprez masowych.
W inicjatywę dotyczącą wzmocnienia wymiaru wschodniego współpracy UE wpisuje się także wspieranie działań związanych z programem szkoleniowym funkcjonariuszy Euroeast Police, skierowanym do państw Partnerstwa Wschodniego, tj. Armenii, Azerbejdżanu, Białorusi, Gruzji, Mołdowy oraz Ukrainy. Ponadto, Policja chciałaby się przyczynić do pogłębienia unijnej współpracy w zakresie zwalczania wykorzystywania seksualnego dzieci i pornografii dziecięcej w cyberprzestrzeni oraz fałszerstw pieniędzy, w tym euro.
Wszystkie te zagadnienia znalazły się w zaakceptowanym przez Komitet ds. Europejskich 6-miesięcznym programie polskiej Prezydencji. Proszę mi wybaczyć, że nie będę ujawniał konkretnych celów i działań, które sobie postawiliśmy. Zostaną one zaprezentowane opinii publicznej w momencie objęcia przez Polskę Przewodnictwa w Radzie UE, tymczasem lepiej jest nie odsłaniać wszystkich kart.

Jakie zadania mogą przypaść w udziale szeregowemu funkcjonariuszowi Policji?

Jak już wcześniej wspominałem, oprócz zadań merytorycznych związanych z obsługą grup roboczych, Policja będzie jednym z podmiotów odpowiedzialnych za zapewnienie bezpieczeństwa Prezydencji.
I tu konieczne będzie włączenie w realizację zadania policjantów z terenowych jednostek Policji. Szczególnie dotyczy to pięciu garnizonów Policji – warszawskiego, gdańskiego, krakowskiego, wrocławskiego i poznańskiego, ponieważ na tych terenach będą się odbywać spotkania wysokiej rangi, organizowane centralnie.
W sumie, na terenie całej Polski funkcjonariusze Policji będą zabezpieczać 412 spotkań eksperckich i innych wydarzeń towarzyszących. Dodatkowo, Policja będzie współpracować z innymi służbami odpowiedzialnymi za kwestie bezpieczeństwa, m.in. BOR, ABW, MON, przy zabezpieczaniu około 15 spotkań wysokiego szczebla, tj. spotkań z udziałem Premiera RP czy spotkań ministerialnych.
Ważne jest, aby uświadomić sobie skalę i rangę przedsięwzięcia, jakim jest Prezydencja. W tych spotkaniach będą uczestniczyć delegacje 27 państw UE. Praktycznie każdego dnia polskiej Prezydencji będzie się odbywać przynajmniej jedno spotkanie w ramach Prezydencji. Poprzez profesjonalne i solidne wykonanie zadania, jakim jest zabezpieczenie spotkań w ramach Prezydencji, wzrośnie niewątpliwie zaufanie do Policji. Sukces Prezydencji to najlepsza promocja Polski i okazja do wykreowania pozytywnego wizerunku naszego państwa w świecie.

Na koniec jeszcze pytanie z myślą o dociekliwych Czytelnikach – gdzie ewentualnie powinno się szukać wiedzy na temat działań Policji w związku z Prezydencją?

Odsyłam Państwa na nowo powstały portal internetowy polskiej Policji www.prezydencja.policja.pl, który w całości jest poświęcony przygotowaniom Policji do polskiej Prezydencji. Można tam uzyskać szczegółowe informacje na temat zadań Policji, gremiów, które obsługujemy, a także informacje na temat aktualnie wykonywanych działań.

Dziękujemy za rozmowę.