Broń palna krótka to kompromis pomiędzy poziomem bezpieczeństwa osobistego policjanta, jaką gwarantuje, a jej ergonomią. Nowoczesne pistolety charakteryzują się znacznie większą ilością amunicji w magazynkach niż te, które były na wyposażeniu Policji jeszcze kilka lat temu. W chwili obecnej do zasilania broni palnej krótkiej  wykorzystuje się najczęściej magazynki dwurzędowe pozwalające załadować od 15 do 17 sztuk amunicji.

Sytuacja, w jakiej dochodzi do użycia broni, jest zazwyczaj dynamiczna, czyli charakteryzuje się wieloma zmiennymi. Rzadko użycie broni kończy się po oddaniu jednego strzału. W sytuacji stresowej, a niewątpliwie użycie broni wiąże się ze stresem, trudno jest liczyć oddane strzały. Wielokrotnie osoby używające broni podczas interwencji były przekonane o mniejszej liczbie oddanych strzałów niż miało to miejsce. W trakcie użycia broni może wystąpić awaria, czyli chwilowa niesprawność, możliwa do usunięcia podczas interwencji. Może być nią zacięcie broni lub koniec amunicji w magazynku. Nawet pomimo stosunkowo dużej pojemności magazynków należy liczyć się z taką możliwością. Zatrzymanie zamka w tylnym położeniu spowodowane brakiem amunicji w magazynku sprawia, że do czasu jego wymiany policjant jest bezbronny. Istotne jest, aby czas ten był możliwie najkrótszy. Żeby maksymalnie go skrócić, należy między innymi odpowiednio skonfigurować wyposażenie. Miejsce, w którym nosi się ładownicę z zapasowym magazynkiem, powinno znajdować się najbliżej ręki wspomagającej. Dla osób praworęcznych wspomagającą jest ręka lewa, a dla leworęcznych prawa (fot. 1.1 i 1.2).

Przesunięcie ładownicy do przodu może utrudnić wyjęcie magazynka w postawie klęczącej. Przesunięcie do tyłu utrudnia sięgnięcie po magazynek, a ponadto zmniejsza komfort użytkowania np. w czasie jazdy radiowozem. Istotny jest też sposób ułożenia magazynka w ładownicy. Magazynek powinien być ułożony zawsze w ten sam sposób (fot. 2).

Taki sposób ułatwia wprowadzenie go do chwytu broni, a także skraca czas, jaki jest na to potrzebny. Magazynek z ładownicy należy wyjąć całą dłonią, układając palec wskazujący na pocisku pierwszego naboju.

Awaria broni to sytuacja, w której policjant naciska na język spustowy, a mimo to strzał nie pada (fot. 3.1). Koniec amunicji i zatrzymanie zamka w tylnym położeniu jest jedną z możliwości. Niestety brak wystrzału po naciśnięciu na język spustowy nie musi się wiązać tylko i wyłączenie z koniecznością wymiany magazynka. Nie można zatem od razu przystąpić do tej czynności. Takie zachowanie w przypadku zacięcia broni spowoduje wyrzucenie magazynka z amunicją, a sama jego wymiana nie doprowadzi do usunięcia dysfunkcji broni. Należy w pierwszej kolejności dokonać kontroli broni. Spojrzenie przez okno wyrzutu łusek umożliwi rozpoznanie sytuacji awaryjnej (fot. 3.2). Jest to jedyny moment, w którym wzrok powinien być skierowany na pistolet. W przypadku braku amunicji należy wyrzucić pusty magazynek,jednocześnie należy zwrócić wzrok w stronę zagrożenia. Patrzenie na broń, a nie w kierunku zagrożenia, zwłaszcza w bliskim dystansie, jest niedopuszczalne. Zachowanie takie może doprowadzić do tego, że policjant nie zauważy zmiany sytuacji. Osoba, do której funkcjonariusz strzelał, może uciec lub zaatakować. Broń po kontroli należy ułożyć w taki sposób, aby gniazdo magazynka było zwrócone w kierunku ładownicy. Jednocześnie, naciskając na dźwignię, należy wypiąć magazynek i wyrzucić go z pistoletu ręką wspomagającą, a następnie sięgnąć po magazynek zapasowy (fot. 3.3 i fot. 3.4).

Po wyjęciu magazynka z ładownicy należy jednym ruchem włożyć go do chwytu i mocno dobić, tak aby mieć pewność, że został właściwie ułożony w chwycie broni.

Dobrym rozwiązaniem jest oparcie ręki wiodącej o bok tułowia, co pomaga zawsze jednakowo ustalić położenie pistoletu (fot. 3.5 i fot 3.6).

Następnie kciukiem dłoni wspomagającej zwolnić zamek i wyprowadzić broń przed siebie, jeśli jest taka konieczność. Zwolnienie zamka kciukiem dłoni wspomagającej po wcześniejszym podłączeniu magazynka daje pewność, że nabój został wprowadzony do komory nabojowej (fot. 3.7.1 i 3.7.2).

Naciśnięcie dźwigni kciukiem dłoni wiodącej może spowodować zwolnienie zamka przed całkowitym włożeniem magazynka, co z kolei spowoduje niewprowadzenie naboju do komory nabojowej. Po naciśnięciu na język spustowy wystąpi objaw zacięcia charakterystyczny dla niewypału, a konieczność usunięcia tej awarii znacznie wydłuży czas potrzebny na przygotowanie broni do strzału. Istotne jest również, aby zamek zwalniać w momencie, gdy broń znajduje się blisko ciała. Wyprowadzenie broni przed siebie z zamkiem w tylnym położeniu powoduje brak możliwości jej natychmiastowego użycia oraz może grozić odebraniem broni przez napastnika.

W zależności od kontekstu sytuacji, w jakiej znalazł się policjant, należy stosować różne rozwiązania taktyczne. Jeżeli sytuacja awaryjna ma miejsce w terenie, w którym nie ma osłon, funkcjonariusz może zmniejszyć pole ewentualnego trafienia, przyjmując postawę klęczącą (fot. 4).

Należy jednak pamiętać, że przyjęcie postawy klęczącej znacząco ogranicza możliwość obrony w bliskim dystansie. Znajdując się w postawie klęczącej z bronią niegotową do strzału, policjant ma bardzo małe szanse skutecznego odparcia ataku osoby uzbrojonej np. w nóż lub inny niebezpieczny przedmiot.

W tej sytuacji o wiele korzystniejsze będzie pozostanie w postawie stojącej z jednoczesną zmianą miejsca, czyli wymiana magazynka w ruchu. Metoda ta utrudnia trafienie interweniującego policjanta. Ważne jest, aby cały czas obserwować miejsce zagrożenia i reagować na rozwój sytuacji. Kierunek przemieszczania się również powinien być dostosowany do sytuacji. Jeżeli napastnik posiada broń palną, należy przemieszczać się, o ile jest to możliwe, prostopadle w stosunku do niego. Przemieszczanie się w kierunku do tyłu wskazane jest w sytuacji, gdy przestępca nie posiada broni palnej, a ma jedynie niebezpieczny przedmiot, lub gdy z tyłu znajduje się osłona (fot. 5). Oczywiście osoba poruszająca się do przodu zawsze będzie przemieszczała się szybciej niż ta, która idzie do tyłu. Jednak zwiększony w ten sposób dystans i czas, jaki jest potrzebny na jego pokonanie, może być wystarczający do usunięcia awarii broni.

  Wymiana magazynka za osłoną  

Jeżeli tylko istnieje możliwość wykorzystania osłony, należy to zrobić. Za osłonę mogą posłużyć: ukształtowanie terenu, budynki, samochody oraz inne przedmioty znajdujące sięw budynkach lub na terenie otwartym, takie jak chociażby drzewa czy latarnie (fot. 6.1).

Jeżeli wcześniej policjant nie korzystał z osłony, a wystąpiła awaria, musi jak najszybciej przemieścić się i schować się w bezpiecznym miejscu. Oczywiście, jeśli osłona znajduje się w znacznej odległości, awarię należy usunąć niezwłocznie w trakcie przemieszczania się w jej kierunku. Jeśli awaria nastąpiła w czasie strzelania zza osłony, trzeba się schować za osłoną i dokonać kontroli broni. Niewłaściwym zachowaniem jest kontrola broni w trakcie, gdy broń przestała strzelać, a policjant cały czas wychyla się zza osłony, przez co jest narażony na trafienie (fot. 6.2). W trakcie wymiany magazynka za osłoną, tak samo jak przy wymianie magazynka w otwartym terenie, należy obserwować miejsce, w którym może pojawić się zagrożenie. Oczy policjanta oraz wylot lufy broni cały czas muszą być zwrócone w stronę krawędzi osłony, za którą się schował. Jeśli wielkość przedmiotu, za którym schował się interweniujący funkcjonariusz na to pozwala, warto odsunąć się od krawędzi. Odsunięcie się od krawędzi oraz wymiana magazynka przeprowadzona w postawie stojącej zwiększa szansę na obronę przed napastnikiem, który może być na tyle zdeterminowany, że zaatakuje policjanta (fot. 6.3 i 6.4). Dopiero po usunięciu awarii można zmienić postawę na klęczącą.

Pojawienie się funkcjonariusza w innym miejscu niż był widziany po raz ostatni przez napastnika znacząco zmniejszy ryzyko trafienia. Bardzo prawdopodobne jest, że przeciwnik wyceluje broń w miejsce, w którym widział policjanta, i będzie czekał, aż pojawi się ponownie. W takiej sytuacji istnieje możliwość, że przestępca w ogóle nie zobaczy wychylającego się niżej policjanta. Oczywiście, po wymianie magazynka trzeba zachować ostrożność i wychylić się w sposób właściwy, kontrolując każdy fragment odsłaniającego się sukcesywnie terenu.

Wymiana magazynka w zespole dwuosobowym za osłoną

Podczas interwencji, w której bierze udział dwóch policjantów i u jednego z nich wystąpi awaria, musi on odsunąć się od krawędzi, a jego miejsce niezwłocznie zajmuje drugi funkcjonariusz i kontynuuje strzelanie (fot. 7.1 i 7.2). Po odsunięciu się należy dokonać kontroli broni, jeśli jest taka konieczność wymienić magazynek. Analogicznie jak w sytuacji, w której udział bierze jeden policjant, w trakcie usuwania awarii wzrok funkcjonariusza oraz lufa pistoletu muszą być skierowane na krawędź osłony. Po usunięciu awarii policjant ustawia się za kolegą znajdującym się bliżej krawędzi. Istotne jest, aby podczas zajmowania miejsca lufa pistoletu nie była kierowana w stronę policjanta (fot. 7.3 i 7.4).

  Taktyczna wymiana magazynka 

Nie w każdej sytuacji, aby dokonać wymiany magazynka, musi nastąpić wcześniejsze zupełne jego opróżnienie. W taktyce strzeleckiej można również wymienić magazynek, w którym jest jeszcze amunicja. Czynność taka nazywa się taktyczną wymianą magazynka. Jak sama nazwa wskazuje, jest to działanie podporządkowane regułom i zasadom taktycznym, przemyślanym i zaplanowanym. Takiej wymiany dokonuje się wyłącznie w momencie, gdy ustała konieczność użycia broni. Najbezpieczniej jest, jeśli w trakcie można wykorzystać osłonę. Wcześniej policjant oddał już kilka lub kilkanaście strzałów, a istnieje prawdopodobieństwo, że użycie broni będzie jeszcze konieczne. Sytuacja taka może nastąpić, gdy przeciwnik schował się w pomieszczeniu bądź w innym miejscu i chwilowo nie stanowi zagrożenia. Jest to dobry moment, aby uzupełnić amunicję i przygotować się na kontynuowanie interwencji z pełnym magazynkiem podłączonym do broni. W trakcie wymiany taktycznej należy maksymalnie wykorzystać osłonę, niemniej jednak trzeba cały czas obserwować miejsce, w którym znajduje się zagrożenie (fot. 8.1).

W zależności od odległości i innych uwarunkowań taktycznych broń powinna pozostawać w ręce wyprostowanej bądź ugiętej. Jeśli broń jest w rękach wyprostowanych, musi zostać obniżona, tak jak w przypadku kontroli celu, aby nie zasłaniała obserwowanego miejsca. W pierwszej kolejności należy dobyć z ładownicy magazynek z amunicją, a dopiero potem wypiąć magazynek z broni (fot. 8.2 i 8.3). W tej chwili w komorze nabojowej znajduje się nabój i gdyby policjant musiał użyć broni, trzymając w jednej ręce magazynki, a w drugiej broń, nadal ma taką możliwość. Istotne jest, aby naciskając na dźwignię zwalniania magazynka, podeprzeć magazynek wewnętrzną częścią dłoni. Magazynek z nabojami będzie cięższy od pustego i może gwałtownie wysunąć się z chwytu broni (fot. 8.4 i 8.5). Następnie należy podłączyć pełen magazynek, a drugi schować do ładownicy (fot. 8.6). Teraz policjant ma do dyspozycji pełen magazynek w broni oraz jeden nabój w komorze nabojowej. Nie można wyrzucać magazynka, w którym została jeszcze amunicja.

Aby skrócić czas, jaki jest potrzebny do wymiany magazynka, należy trenować ten element taktyki strzeleckiej. Czynności związane z posługiwaniem się bronią palną powinny być wykonywane automatycznie. W literaturze taki automatyzm jest określany jako pamięć mięśniowa. Pozwala ona czynności motoryczne wykonywać bez zastanawiania się nad strukturą ruchu. Z punktu widzenia taktyki strzeleckiej jest to niezbędne chociażby przy wymianie magazynka w trakcie przemieszczania się. Należy jednocześnie wykonać wiele rzeczy z głównym nastawieniem na zmianę położenia i obserwację zagrożenia. W sytuacji takiej usuwanie awarii powinno następować bez skupiania na niej uwagi. Automatyczne wykonywanie czynności jest możliwe tylko dzięki wykonaniu w sposób właściwy bardzo wielu powtórzeń. W trakcie treningu powtórzenia powinny być wykonywane świadomie, a uwagę należy skupiać na tym, aby każde powtórzenie było doskonałe. Taki automatyzm jest szczególnie ważny w trakcie interwencji związanych z użyciem broni palnej, gdyż ma bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo policjanta. Niestety, posługiwania się bronią nie można porównać do jazdy na rowerze. Raz nabyte umiejętności nie zostaną na takim samym poziomie do końca życia. Trening i ciągłe doskonalenie to gwarancja skutecznej i bezpiecznie przeprowadzonej interwencji, a braki w tym zakresie mogą doprowadzić do utraty życia bądź zdrowia.

asp. Albert Piórkowski
młodszy wykładowca Zakładu Interwencji Policyjnych CSP

asp. szt. Paweł Woźniakowski
młodszy wykładowca Zakładu Interwencji Policyjnych CSP