Jak przypomniał w swoim wystąpieniu Komendant Wojewódzki Policji w Katowicach nadinsp. Roman Rabsztyn, historia Policji na Śląsku zaczęła się 17 czerwca 1922 r.Jej funkcjonowanie otworzyła uroczysta defilada w Katowicach (22 czerwca 1922 r.) z udziałem płk. Stanisława Młodnickiego, pierwszego komendanta policji śląskiej, natomiast w 2022 r. zamyka się pierwsze 100-lecie garnizonu śląskiego i otwiera kolejne. Dla podkreślenia, jak ważne znaczenie dla tożsamości całej współczesnej polskiej Policji ma jubileusz Policji Województwa Śląskiego, centralne obchody Święta Policji w tym roku zostały zorganizowane na Śląsku.
Podczas konferencji prelegenci przybliżyli wiele nieznanych powszechnie informacji na temat działalności funkcjonującej w latach 1922–1939 Policji Województwa Śląskiego, które w tym czasie posiadało autonomię. Szczególną uwagę zwrócono na kontekst dotyczący uwarunkowań społeczno-gospodarczych oraz politycznych funkcjonowania tej formacji policyjnej. Omówiono m.in. genezę polskich służb policyjnych, wybrane aspekty służby, w tym w szczególności działania wobec zagrożeń wojennych w 1939 r., a także sylwetki zasłużonych funkcjonariuszy Policji Województwa Śląskiego. Przybliżono działalność pozasłużbową ówczesnych policjantów, ich zainteresowania sportowe. Podkreślono, jak wielką ofiarę złożyli śląscy funkcjonariusze zarówno zaraz po wybuchu II wojny światowej, jak i w wyniku zbrodni sowieckich. Przedstawiono także działalność kontynuatorów i spadkobierców tej międzywojennej formacji śląskiej, w tym m.in. Szkoły Policji w Katowicach, pielęgnującej historię i najlepsze tradycje Policji Województwa Śląskiego.
Warto wspomnieć, że spośród kadry CSP na konferencji wystąpił mł. insp. dr Grzegorz Winnicki, który omówił m.in. wypracowany w okresie międzywojennym śląski sposób pełnienia służby patrolowej, uwzględniający analizę zagrożeń w ujęciu stałym i doraźnym.
Przedsięwzięcie zostało przeprowadzone w sposób hybrydowy przy użyciu środków komunikacji elektronicznej na odległość, co znacznie rozszerzyło krąg uczestników.
Patronat medialny nad konferencją objęły czasopisma policyjne, w tym „Kwartalnik Policyjny”.
oprac. mł. insp. Agnieszka Gorzałczyńska-Mróz
WYSTĄPIENIA KONFERENCYJNE
prof. dr hab. dr h.c. multi Andrzej Misiuk (Uniwersytet Warszawski)
– Geneza polskich służb policyjnych w odrodzonej II RP
nadinsp. dr Rafał Kochańczyk (KWP w Opolu)
– Kalendarzyk Policji Województwa Śląskiego jako źródło informacji
dr hab. Piotr Gołdyn (Uniwersytet Wrocławski)
– Policja Województwa Śląskiego wobec przestępstwa handlu ludźmi
nadinsp. w st. sp. dr Ferdynand Skiba (WSPol w Szczytnie)
– Działalność Policji Województwa Śląskiego wobec zagrożeń wojennych w 1939 roku
dr hab. Piotr Kardela (WSPol w Szczytnie)
– Dokumenty Policji Województwa Śląskiego i jej funkcjonariuszy w zasobie Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej
insp. Jarosław Gałuszka (SP w Katowicach)
– Wspólne działania Szkoły Policji w Katowicach oraz Oddziałowego Biura Edukacji Narodowej IPN w Katowicach w hołdzie Policji Województwa Śląskiego
insp. dr Piotr Uwijała (KWP w Katowicach)
– Kompanie rezerwy Policji Państwowej w obronie województwa śląskiego przed atakami oddziałów Freikorpsu i Wermachtu w 1939 roku
mł. insp. dr Mariusz Skiba (KWP w Rzeszowie)
– Z dziejów policji bialskiej i żywieckiej w okresie międzywojennym
mł. insp. dr Grzegorz Winnicki (CSP w Legionowie)
– Korpus Policji w II RP – służba mundurowa
mł. insp. Leszek Koźmiński (SP w Pile)
– „Sprawa Marchwickiego” – historia śląskiej kryminalistyki. Sukces czy porażka?
kom. dr Marcin Dziubak (KWP w Rzeszowie)
– Funkcjonariusze Policji Województwa Śląskiego polegli śmiercią chwalebną w latach 1922‒1939
dr Bartosz Głowacki (AWF Katowice)
– Rola i znaczenie sprawności fizycznej w szkoleniu funkcjonariuszy Policji
mgr Jarosław Olbrychowski (Stowarzyszenie „Rodzina Policyjna 1939 r.” w Łodzi)
– Inspektor Józef Żółtaszek zapomniany syn ziemi łódzkiej, Główny Komendant Policji Województwa Śląskiego
Grzegorz Grześkowiak (Ogólnopolskie Stowarzyszenie „Rodzina Policyjna 1939 r.” z siedzibą w Katowicach)
– Ksiądz mjr Wojska Polskiego Karol Woźniak (1893‒1923) – Kapelan Korpusu Policji Województwa Śląskiego II RP
kom. Dominik Rzepecki (KWP w Krakowie)
– Na straży porządku publicznego ‒ zarys dziejów Policji Województwa Śląskiego
mł. asp. Tomasz Witański (KWP w Katowicach)
– Organizacja i początki formowania się Policji Województwa Śląskiego
Scientific conference ”The 100th anniversary of establishment of the Police of the Silesian Province”
The present article contains synthetic information on the scientific conference entitled ”The 100th anniversary of the Police of the Silesian Province”, which was organized on 30 November 2022 in the Police Academy in Szczytno. During the conference, the speakers presented a lot of information about activities of the Police of the Silesian Province in the years 1922–1939, i.e. in the period of the autonomy of Silesia. There were also discussed the issues concerning the genesis of Polish police services, socio-economic and political conditions of functioning, chosen aspects of the service as well as figures of renowned police officers of the Silesian Police at that time.
Tłumaczenie: Katarzyna Olbryś
