Panie Dyrektorze, kieruje Pan departamentem w strukturze którego znajduje się Wydział ds. EURO 2012 i Bezpieczeństwa Imprez Masowych. Do zadań Wydziału należy m.in. koordynacja działań w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa podczas Mistrzostw. Początek turnieju finałowego już za dwa lata – jak idą przygotowania?

Rzeczywiście, resort spraw wewnętrznych ma tu rolę wiodącą, choć chciałbym jeszcze zaznaczyć, że prace te nie dotyczą jedynie konkretnej imprezy, jaką są Mistrzostwa w 2012 roku, lecz mają na celu ogólne podniesienie poziomu bezpieczeństwa imprez masowych. Po to właśnie 23 września 2008 r. została powołana Rada Bezpieczeństwa Imprez Sportowych, działająca przy ministrze właściwym do spraw wewnętrznych i administracji jako organ opiniodawczo-doradczy Prezesa Rady Ministrów. W jej składzie znaleźli się przedstawiciele administracji rządowej wykonujący zadania związane z bezpieczeństwem imprez masowych oraz przedstawiciele środowisk piłkarskich. Rada utrzymuje stałą współpracę z instytucjami międzynarodowymi, m.in. Stałym Komitetem Rady Europy ds. Ekscesów Kibiców.
W ostatnim okresie Rada BIS zajmowała się m.in. monitorowaniem prac związanych z wdrażaniem aktów wykonawczych nowej ustawy o bezpieczeństwie imprez masowych, a także współpracowała w zakresie realizacji programów profilaktycznych dotyczących zwalczania przemocy poprzez sport oraz kształtowania pozytywnych postaw kibiców, zwłaszcza dzieci i młodzieży. Możemy tu na przykład wymienić program „Jestem fair”, realizowany przez Uniwersytet Łódzki i zakładający wykorzystanie idei fair play jako elementu edukacyjnego w zwalczaniu rasizmu, ksenofobii i antysemityzmu, a także program „Kibice Razem”, realizowany przez Spółkę PL.2012, którego celem jest stworzenie lokalnych ośrodków prowadzących długoterminową pracę pedagogiczno-edukacyjną w środowisku kibiców piłkarskich.

Powróćmy jednak do tematu EURO 2012. Jak konkretnie ma wyglądać policyjne zabezpieczenie tej imprezy?

W ramach przygotowań do zabezpieczenia przebiegu turnieju w naszym resorcie przygotowana została Zintegrowana Koncepcja Bezpieczeństwa EURO 2012, w której opracowaniu brały udział również PL.2012 Sp. z o.o. oraz Polski Związek Piłki Nożnej. Jej utworzenie stanowiło realizację zobowiązania wynikającego z Umowy dotyczącej przeprowadzenia finałowego turnieju UEFA EURO 2012 podpisanej w 2007 r. między Unią Europejskich Związków Piłkarskich (UEFA) a Polskim Związkiem Piłki Nożnej (PZPN) i Federacją Futbolu Ukrainy (FFU). Dokument ten był konsultowany także z Ministerstwem Sprawiedliwości, Ministerstwem Obrony Narodowej, Ministerstwem Spraw Zagranicznych, Służbą Celną oraz Państwową Agencją Atomistyki. Oczywiście strategicznym celem działań podejmowanych w związku z EURO 2012 jest zapewnienie bezpieczeństwa uczestnikom turnieju w czasie ich pobytu na terenie Polski oraz zagwarantowanie niezakłóconego przebiegu imprezy, a także połączenie najwyższych standardów bezpieczeństwa z minimalną ingerencją w wolność osobistą wszystkich uczestników Mistrzostw.

W środowisku policyjnym krąży wiele mitów na temat tego, jak od strony technicznej będzie wyglądało zabezpieczenie tej gigantycznej imprezy. Dotychczas najwięcej doświadczeń i pewne wyobrażenie o tego typu przedsięwzięciu dało nam chyba zabezpieczenie Europejskiego Szczytu Gospodarczego w roku 2004…

Absolutnie nie! Tu filozofia jest zupełnie inna i zależy mi na tym, aby policjanci mieli tego świadomość. Zabezpieczenie szczytu w 2004 r. przed antyglobalistami polegało w głównej mierze na demonstracji siły. Tymczasem w kontekście przygotowań do EURO 2012 w Policji została opracowana nowa filozofia działań, określana w skrócie 3xT, co należy rozwinąć jako: Troskę, Tolerancję i Tłumienie.
Pod pojęciem „troski” rozumiemy tu służebną rolę policjantów wobec kibiców, polegającą na sprawowaniu swoistej opieki nad kibicami, uzupełnioną o zadania informowania o przyjętych rozwiązaniach komunikacyjnych, porządkowych, ułatwieniach i możliwych trudnościach – szczególnie wobec kibiców spoza terytorium Polski. Z kolei „tolerancja” oznacza pewną wyrozumiałość dla często głośnych i odbiegających od standardowych zachowań sposobów wyrażania emocji przez kibiców, którzy w głównej mierze będą „bawić się” na ulicach miast. Policjanci, działając oczywiście w pełni poszanowania prawa, nie powinni reagować w sposób bezwzględnie „służbowy” i rygorystyczny na drobne wykroczenia, lecz szukać dialogu z kibicami i starać się zrozumieć specyficzną atmosferę święta sportowego. Mówiąc wprost – reagować na wykroczenia, ale w miarę możliwości stosować sankcję w postaci pouczenia zamiast przysłowiowego „pisania kwitów”.
Ostatnie „T” w tej wyliczance oznacza „tłumienie” – czyli stosowane w ostateczności szybkie i profesjonalne działanie pododdziałów prewencji Policji, polegające na interwencji w sytuacjach zbiorowych zakłóceń porządku publicznego, połączonej z zatrzymywaniem osób łamiących prawo i przejawiających agresję, a następnie na wycofaniu sił oraz przywróceniu stanu pierwotnego.

Trzeba przyznać, że to naprawdę odmienna strategia od wszystkich dotychczasowych. Czy nie wymaga to dodatkowej pracy z samymi policjantami, przyzwyczajonymi od lat do demonstracji siły i surowego egzekwowania od kibiców piłkarskich zachowań zgodnych z prawem?

Oczywiście, mam tego pełną świadomość. Przyznam, że upatruję w tym dużą rolę szkół Policji, które już teraz, podczas realizowanych szkoleń, powinny położyć duży nacisk na elementy komunikacji interpersonalnej i umiejętności w zakresie rozładowywania napięć w interakcjach międzyludzkich, i to zarówno na kursach podstawowych, jak i specjalistycznych. Komendant Główny Policji powołał specjalny zespół, którego zadaniem jest opracowanie odpowiedniego programu nauczania przygotowującego policjantów do realizacji zadań podczas turnieju UEFA EURO 2012. Jednym z elementów tego programu ma być przygotowanie policjantów do działania zgodnego z filozofią „3xT”.
Realizacja tego rodzaju strategii przyniosła już pozytywne efekty w innych krajach organizujących wielkie imprezy sportowe, została więc niejako „sprawdzona w boju” i nie budzi zastrzeżeń. Ponadto do prowadzenia działań zgodnie z przedstawionymi zasadami zostaliśmy zobowiązani przez UEFA, które jako główny organizator mistrzostw oczekuje, że państwa organizujące zapewnią sympatyczną atmosferę podczas rozgrywek. Warto nadmienić, że przygotowywana strategia jest również zgodna z rekomendacjami Rady Europy w tym zakresie.

A jak w kontekście tej strategii wyglądają obecnie przygotowania służb porządkowych w naszym kraju? Nie ukrywam, że mam na myśli przede wszystkim Policję...

Oczywiście, jednostki Policji prowadzą obecnie naprawdę wiele działań w związku z przygotowaniami do organizacji EURO 2012. Warto wspomnieć chociażby o wykorzystywaniu szczegółowo opracowanego Raportu z działań polskiej Policji w związku z Mistrzostwami Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2008 Austria – Szwajcaria – wnioski z działań podczas tej imprezy, zdobyte doświadczenie, a także dobre praktyki uwzględniane są w procesie prowadzonych przygotowań do zabezpieczenia turnieju finałowego w 2012 r. Ponadto policjanci, którzy uczestniczyli w zabezpieczeniu Mistrzostw Świata w Piłce Nożnej w 2006 r. w Niemczech oraz Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej w Austrii i Szwajcarii, prowadzą i uczestniczą w szkoleniach dla tzw. spottersów.

Rzeczywiście, szkolenia dla tych policyjnych łączników ze środowiskiem kibiców piłkarskich były organizowane w Centrum Szkolenia Policji. Czego dotyczyły?

Jeśli już przy spottersach jesteśmy, to muszę wspomnieć, że został już wdrożony dokument pod nazwą Instytucja spottersa w Policji polskiej, w którym zostały zdefiniowane szczegółowo zadania i funkcje policjanta pracującego ze środowiskiem kibiców, tzw. policjanta-spottersa. Szkolenia, o których Pan wspomniał, są już systematycznie organizowane przez Komendę Główną Policji. Panel szkoleniowy składa się tu ze szkolenia merytorycznego i warsztatów obejmujących m.in. ćwiczenia psychologiczne, symulacje oraz zajęcia praktyczne na stadionach. Pierwsi z przeszkolonych policjantów uzyskali już certyfikaty poświadczające zakończenie szkolenia. Oczywiście szczegółowej informacji może udzielić Główny Sztab Policji KGP, jako pomysłodawca i koordynator wdrożenia tego rozwiązania w Polsce.

O jakich jeszcze działaniach prowadzonych przez Policję możemy wspomnieć? Wiem, że rozpoczęto także szkolenia z języków obcych.

Rzeczywiście, w ramach działań mających na celu podnoszenie kompetencji kadr służb publicznych został ogłoszony konkurs, w ramach którego zostały wybrane projekty zakładające co najmniej dwuletnie kursy językowe z angielskiego, niemieckiego lub rosyjskiego dla funkcjonariuszy służb publicznych nadzorowanych przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Do sfinansowania wybrano 8 projektów, których wnioskodawcami były komendy wojewódzkie Policji w Gorzowie Wielkopolskim, Gdańsku, Lublinie, Krakowie, Wrocławiu, Poznaniu, Katowicach oraz Komenda Stołeczna Policji. Szkolenia te zostały oczywiście przygotowane z myślą o wsparciu wykonywania obowiązków powierzonych Policji w związku z organizacją EURO 2012. Planowane jest przeszkolenie ponad siedmiu tysięcy funkcjonariuszy ze służb podległych MSWiA.

Na koniec jeszcze pytanie o rolę, jaką będzie pełnić Centrum Szkolenia Policji w zabezpieczeniu EURO 2012.

Muszę przyznać, że rola legionowskiej placówki będzie naprawdę znaczna, ponieważ planowane jest umiejscowienie w niej Centrum Dowodzenia Operacją, w tym Centrum Wymiany Informacji, w ramach którego Policja będzie prowadzić współpracę międzynarodową i wymianę informacji z policjami innych państw. Ponadto w strukturze Centrum Dowodzenia Operacją zaplanowano lokalizację tzw. oficerów łącznikowych – przedstawicieli innych służb i podmiotów.

Dziękuję za rozmowę.