nr 2/2018System powiadamiania ratunkowego w PolsceW artykule przedstawiono budowę, zadania oraz sposób funkcjonowania systemu powiadamiania ratunkowego w Polsce. Przybliżono również postępy w procesie integracji systemu teleinformatycznego centrum powiadamiania ratunkowego z systemami informatycznymi Policji, Państwowej Straży Pożarnej i Państwowego Ratownictwa Medycznego, a także omówiono opracowane i uzgodnione między MSWiA, KGP oraz KG PSP wytyczne do obsługi zgłoszeń alarmowych do numeru alarmowego 112. W ostatniej części przedstawiono korzyści z przyjętego rozwiązania oraz zapowiedziano uruchomienie aplikacji mobilnej Alarm112 umożliwiającej osobom głuchym i niedosłyszącym komunikację z operatorami numerów alarmowych.
Organizacja systemu powiadamiania ratunkowego System powiadamiania ratunkowego (SPR), funkcjonujący na terenie kraju, tworzy 17 centrów powiadamiania ratunkowego – w każdym mieście wojewódzkim oraz w Radomiu. Centra powiadamiania ratunkowego realizują model operatorski SPR, co oznacza, że zatrudnieni w CPR operatorzy numerów alarmowych obsługują wpływające zgłoszenia, a następnie przesyłają, drogą elektroniczną, wszystkie zebrane informacje do dyżurnych/dyspozytorów podmiotów ratowniczych. Policja, Państwowa Straż Pożarna, dysponenci zespołów ratownictwa medycznego dysponują do przekazanych zdarzeń własne zasoby ratownicze. Zgodnie z zapisami ustawy o systemie powiadamiania ratunkowego1, centra powiadamiania ratunkowego tworzą jednolity system do obsługi zgłoszeń alarmowych, kierowanych do numerów alarmowych 112, 997, 998 i 999, umożliwiający przekazanie zgłoszenia alarmowego w celu zaangażowania właściwych zasobów ratowniczych.
Centrum powiadamiania ratunkowego (CPR) 1) obsługa zgłoszeń alarmowych, w tym:
2) ewidencjonowanie i przechowywanie w systemie teleinformatycznym, przez 3 lata, danych dotyczących treści zgłoszeń alarmowych, w tym nagrań rozmów telefonicznych obejmujących całość zgłoszenia alarmowego, danych osób zgłaszających i innych osób wskazanych w trakcie przyjmowania zgłoszenia, informacji o miejscu zdarzenia i jego rodzaju oraz skróconego opisu zdarzenia; 3) wykonywanie analiz związanych z funkcjonowaniem systemu na obszarze obsługiwanym przez centrum oraz tworzenie statystyk w zakresie liczby, rodzaju oraz czasów realizacji zgłoszeń alarmowych; 4) współpraca oraz wymiana informacji z centrami zarządzania kryzysowego; 5) wymiana informacji i danych, z wyłączeniem danych osobowych, na potrzeby analiz z Policją, Państwową Strażą Pożarną, dysponentami zespołów ratownictwa medycznego.
Proces integracji systemu informatycznego CPR Wykonywanie zadań CPR jest wspomagane przez system teleinformatyczny (SI CPR), który łączy się i wymienia dane z systemami teleinformatycznymi Policji (SWD Policji), Państwowej Straży Pożarnej (SWD PSP) oraz dysponentów zespołów ratownictwa medycznego (SWD PRM) przez sieć teleinformatyczną na potrzeby obsługi numerów alarmowych (OST112). Proces integracji SI CPR z SWD służb był podzielony na kilka etapów. Rozpoczął się w 2014 r. od integracji SI CPR z SWD Policji i SWD PSP. Po przeprowadzeniu pilotażu w województwie małopolskim integrację systemów przeprowadzono i zakończono na terenie całego kraju w 2015 r. Stosowanie jednolitych wytycznych do obsługi zgłoszeń alarmowych jest niezwykle istotne przede wszystkim ze względu na zastosowaną w SPR zasadę wzajemnej zastępowalności centrów powiadamiania ratunkowego w razie miejscowej awarii systemu teleinformatycznego bądź jego przeciążenia. W przypadku kiedy połączenie nie może być z jakichś powodów odebrane przez operatorów numerów alarmowych w danym CPR, system przekierowuje to połączenie do pierwszego wolnego operatora numerów alarmowych w kraju, który obsługuje je zgodnie z uzgodnionymi wytycznymi i przekazuje elektronicznie do właściwego, ze względu na miejsce i rodzaj zdarzenia, dyspozytora lub dyspozytorów służb.
Statystyka dotycząca zgłoszeń w 2017 r. W 2017 r. w CPR zarejestrowano łącznie 18 997 554 zgłoszeń przychodzących, z których aż 8 463 820 (44,55% wszystkich) stanowiły zgłoszenia fałszywe, złośliwe lub niezasadne, a w 6 621 363 przypadkach (34,85% wszystkich) dzwoniący anulował połączenie przed przydzieleniem połączenia na stanowisko operatora numerów alarmowych, tj. w ciągu kilku pierwszych sekund. Do służb ratunkowych i pomocniczych przekazano informację o 5 454 003 zdarzeniach utworzonych na podstawie zgłoszeń na numer alarmowy 112. Sytuacja, gdy informacja o zdarzeniu alarmowym jest przekazywana do kilku podmiotów jednocześnie, zdarza się wielokrotnie. Uwarunkowane jest to charakterem i rodzajem danego zdarzenia. Bardzo często pojawiają się również zgłoszenia, które dotyczą tego samego zdarzenia. W takiej sytuacji zgłoszenia są kwalifikowane w CPR jako zdarzenia podobne do już zarejestrowanych i przekazanych zdarzeń, a do służb ratunkowych przekazywane są informacje uzupełniające, np. o wystąpieniu nowych, istotnych okoliczności mających wpływ na obsługę zdarzenia przez podmioty ratownicze.
Pilotaż przyłączenia numeru 997 do CPR w województwie śląskim W listopadzie 2017 r. przeprowadzono w województwie śląskim pilotaż przełączenia numeru alarmowego 997 do centrum powiadamiania ratunkowego w Katowicach. Efektem pilotażu jest obsługa zgłoszeń kierowanych na numer alarmowy 997 przez operatorów numerów alarmowych według tych samych, jednolitych wytycznych dotyczących obsługi zgłoszeń kierowanych do numeru alarmowego 112. Dobre wyniki pilotażu przeprowadzonego na Śląsku sprawiły, że w 2018 r. zaplanowano przejęcie przez CPR obsługi numeru alarmowego 997 (...)
Ilona Skwierzyńska
Pełna wersja artykułu "System powiadamiania ratunkowego w Polsce" w pliku PDF
|