Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej  

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 17 maja 2012 r. (sygn. K 10/11) uchylającym m.in. art. 16 ust. 4 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji uznał, iż materia dotycząca stosowania środków przymusu bezpośredniego, jako wkraczająca w sferę konstytucyjnych praw i wolności, wymaga, zgodnie z art. 41 ust. 1 w związku z art. 31 ust. 3 Konstytucji, kompleksowego i szczegółowego uregulowania na poziomie ustawy.
Konsekwencją przedmiotowego wyroku (jak również wcześniejszego wyroku TK z dnia 10 marca 2010 r., sygn. akt U 5/07 dot. przepisów CBA) jest ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej¹, która systemowo reguluje uprawnienia wszystkich podmiotów w zakresie użycia i wykorzystania środków przymusu bezpośredniego i broni palnej. Ustawa obejmuje 23 podmioty uprawnione do użycia lub wykorzystania środków przymusu bezpośredniego, z których 21 jest uprawnionych do użycia lub wykorzystania broni palnej.
Nowa ustawa weszła w życie z dniem 5 czerwca 2013 r. i wprowadziła zmiany dotyczące uprawnień funkcjonariusza Policji m.in. w niżej opisanym zakresie.

Najistotniejsze zmiany wynikające z ustawy

1. Nowe rodzaje środków przymusu bezpośredniego w postaci:
   • siły fizycznej w postaci technik transportowych,
   • kajdanek zakładanych na nogi,
   • kasku zabezpieczającego,
   • środków przeznaczonych do pokonywania zamknięć budowlanych i innych przeszkód, w tym materiałów wybuchowych,
   • środków pirotechnicznych o właściwościach ogłuszających lub olśniewających,
   • pojazdu służbowego.
2. Rezygnacja z prowadnic.
3. Stosowanie kajdanek – w tym zakresie ustawa wprowadza:
   • rezygnację z określenia kategorii osób (w tym wieku), w stosunku do których będzie można stosować tego rodzaju środek przymusu bezpośredniego;
   • przepis, z którego wynika, iż kajdanki (co do zasady) zakłada się na ręce trzymane z tyłu, jednocześnie z możliwością w uzasadnionych przypadkach założenia kajdanek na ręce trzymane z przodu;
   • przepis umożliwiający stosowanie prewencyjne m.in. kajdanek zakładanych na ręce trzymane z przodu w celu zapobieżenia ucieczce osoby ujętej, zatrzymanej, konwojowanej, umieszczonej w strzeżonym ośrodku, areszcie – w celu wydalenia lub pozbawionej wolności, a także w celu zapobieżenia objawom ich agresji lub autoagresji;
   • kategorie osób, w stosunku do których będzie dopuszczalne stosowanie kajdanek zespolonych.
4. Umożliwienie prewencyjnego użycia następujących środków przymusu bezpośredniego: siły fizycznej w postaci technik transportowych, kajdanek, kaftana bezpieczeństwa, pasa obezwładniającego oraz kasku zabezpieczającego w celu zapobieżenia ucieczce osoby zatrzymanej (w tym ujętego nieletniego), konwojowanej lub pozbawionej wolności, a także w celu zapobieżenia objawom agresji lub autoagresji.
5. Wprowadzenie katalogu środków przymusu bezpośredniego, jakie mogą być użyte wobec nieletniego doprowadzonego do policyjnej izby dziecka, tj.:
   • siły fizycznej w postaci technik:
     • transportowych,
     • obrony,
     • ataku,
     • obezwładnienia;
   • kajdanek:
     • zakładanych na ręce,
     • zakładanych na nogi;
   • kaftana bezpieczeństwa;
   • pasa obezwładniającego;
   • kasku zabezpieczającego;
   • pałki służbowej;
   • chemicznych środków obezwładniających w postaci ręcznych miotaczy substancji obezwładniających;
   • przedmiotów przeznaczonych do obezwładniania osób za pomocą energii elektrycznej, w celu:
     • wyegzekwowania wymaganego prawem zachowania zgodnie z wydanym przez policjanta poleceniem;
     • odparcia bezpośredniego, bezprawnego zamachu na życie, zdrowie lub wolność policjanta lub innej osoby;
     • przeciwdziałania czynnościom zmierzającym bezpośrednio do zamachu na życie, zdrowie lub wolność policjanta lub innej osoby;
     • przeciwdziałania niszczeniu mienia;
     • ujęcia osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą;
     • zatrzymania osoby, udaremnienia jej ucieczki lub pościgu za tą osobą;
     • pokonania biernego oporu;
     • pokonania czynnego oporu;
     • przeciwdziałania czynnościom zmierzającym do autoagresji.

Ponadto ustawa zakłada, iż w przypadku użycia środka przymusu bezpośredniego wobec nieletniego umieszczonego w policyjnej izbie dziecka policjant każdorazowo przekazuje przełożonemu notatkę, niezależnie od rodzaju i skutku użycia środka przymusu bezpośredniego.
Jednocześnie przepisy ustawy stanowią, iż o użyciu środków przymusu bezpośredniego wobec nieletniego umieszczonego w policyjnej izbie dziecka kierownik izby powiadamia sędziego rodzinnego sprawującego nadzór nad wykonywaniem czynności, o których mowa w art. 32e – 32h ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich², a w przypadku art. 32h tej ustawy, powiadamia sąd rodzinny, na którego obszarze właściwości znajduje się policyjna izba dziecka.

6. Zmiana treści przypadków użycia środków przymusu bezpośredniego i broni palnej.
7. Rezygnacja ze strzału ostrzegawczego jako obowiązku przed użyciem broni palnej.
8. Rezygnacja z obowiązkowej procedury poprzedzającej użycie broni palnej lub jej poszczególnych elementów w przypadku, gdy ich realizacja groziłaby bezpośrednim niebezpieczeństwem dla życia lub zdrowia policjanta lub innej osoby.
9. Wprowadzenie nowych regulacji dotyczących wykorzystania broni palnej, w myśl których policjant może wykorzystać broń palną w celu:
   • zatrzymania pojazdu, jeżeli jego działanie zagraża życiu lub zdrowiu uprawnionego lub innej osoby lub stwarza zagrożenie dla ważnych obiektów lub urządzeń;
   • pokonania przeszkody:
     • uniemożliwiającej lub utrudniającej ujęcie osoby albo ratowanie życia lub zdrowia policjanta, innej osoby lub mienia,
     • w przypadku naruszeń porządku lub bezpieczeństwa publicznego przez osobę pozbawioną wolności, zatrzymaną lub umieszczoną w strzeżonym ośrodku albo areszcie w celu wydalenia;
   • zaalarmowania lub wezwania pomocy;
   • neutralizacji przedmiotów lub urządzeń mogących stwarzać niebezpieczeństwo wybuchu, powodujących jednocześnie bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia uprawnionego lub innej osoby;
   • unieszkodliwienia zwierzęcia, którego zachowanie zagraża bezpośrednio życiu lub zdrowiu policjanta lub innej osoby.
10. Zakaz użycia broni palnej przez pododdział zwarty – z wyjątkiem przepisów zawartych w ustawie z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym³.
11. Dokumentowanie – zmiana nazewnictwa sporządzanej dokumentacji z raportu na notatkę oraz uszczegółowienie jej zawartości.
12. Nowe definicje, tj.: broń palna, doprowadzanie, konwój, obezwładnienie, pododdział zwarty, użycie środka przymusu bezpośredniego, użycie broni, ważny obiekt lub urządzenie, wykorzystanie środka przymusu bezpośredniego oraz wykorzystanie broni palnej.

 Ustawa z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy  
 o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw   

W dniu 2 stycznia 2014 r. weszły w życie przepisy nowelizacji ustawy z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu
w sprawach nieletnich. Zmiany te zostały wprowadzone ustawą z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw⁴.

Wśród najistotniejszych zmian z punktu widzenia służby Policji należy wskazać:

1. przejrzyste określenie praw nieletniego w zakresie prawa do obrony, w tym korzystania z pomocy obrońcy (art. 18a);
2. wprowadzenie jednolitego postępowania w sprawach nieletnich oraz rezygnacja z dotychczasowego rozwiązania, które przewidywało postępowanie wyjaśniające oraz postępowanie opiekuńczo-wychowawcze lub poprawcze (rozdział 1a);
3. wskazanie wprost uprawnienia Policji do zbierania i utrwalania dowodów przejawów demoralizacji nieletniego w wypadkach niecierpiących zwłoki, w takich sytuacjach w razie potrzeby Policja uprawniona jest również do zatrzymania nieletniego (art. 32e);
4. rozszerzenie katalogu osób, w obecności których dopuszczalne jest przesłuchanie nieletniego przez Policję o:

• wskazaną przez nieletniego osobę mu bliską,
• przedstawiciela szkoły, do której nieletni uczęszcza,
• asystenta rodziny,
• koordynatora rodzinnej pieczy zastępczej (art. 32f);

5. nałożenie obowiązku przesłuchania zatrzymanego nieletniego (art. 32g § 3);
6. skrócenie z 72 do 48 godzin czasu, po którym należy zwolnić zatrzymanego nieletniego, jeżeli od chwili powiadomienia właściwego sądu rodzinnego o zatrzymaniu nieletniego nie ogłoszono nieletniemu postanowienia o umieszczeniu w schronisku dla nieletnich lub tymczasowym umieszczeniu w młodzieżowym ośrodku wychowawczym, rodzinie zastępczej zawodowej albo w zakładzie leczniczym (art. 32g § 7 pkt 4).

  Ustawa z dnia 4 stycznia 2013 r. o zmianie ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi   

Ustawa stanowi wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 3 kwietnia 2012 r., sygn. akt K-12/11 (Dz. U. poz. 405), w którym stwierdzono niekonstytucyjność poniższych przepisów.

• Art. 42 ust. 6 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi⁵ w zakresie, w jakim upoważnia ministra właściwego do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych, do określenia, w drodze rozporządzenia, maksymalnej wysokości opłat związanych z pobytem w izbie wytrzeźwień, innej placówce utworzonej lub wskazanej przez jednostkę samorządu terytorialnego lub w jednostce Policji;
• § 29 wydanego na podstawie ww. upoważnienia – rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 4 lutego 2004 r. w sprawie trybu doprowadzania, przyjmowania i zwalniania osób w stanie nietrzeźwości oraz organizacji izb wytrzeźwień i placówek utworzonych lub wskazanych przez jednostkę samorządu terytorialnego⁶, określającego maksymalną wysokość tej opłaty.

W celu wykonania wspomnianego wyroku konieczne stało się podniesienie do rangi przepisów ustawowych dotychczas obowiązujących regulacji wspomnianego wyżej rozporządzenia Ministra Zdrowia.

NAJISTOTNIEJSZE ZMIANY WYNIKAJĄCE Z TEJ USTAWY Z PUNKTU WIDZENIA POLICJI

Dokumentowanie doprowadzenia w celu wytrzeźwienia

Ustawa zobowiązuje funkcjonariusza Policji lub strażnika gminnego (miejskiego), którzy doprowadzają osobę w stanie nietrzeźwości, do sporządzenia Protokołu doprowadzenia w celu wytrzeźwienia także w przypadku jej doprowadzenia do miejsca zamieszkania lub pobytu – art. 40 ust. 3. Ponadto wskazany przepis precyzyjnie określa, co taki protokół powinien zawierać, zmieniono więc wzór Protokołu doprowadzenia osoby w celu wytrzeźwienia (druk Mp-35). Wobec wynikającego z § 14 rozporządzenia Ministra Zdrowia obowiązku pisemnego informowania osób zwalnianych z izby, placówki lub jednostki Policji o możliwości złożenia zażalenia na zasadność i legalność doprowadzenia, konieczne było także opracowanie wzoru Pouczenia osoby doprowadzonej w celu wytrzeźwienia. Nowy przepis zobowiązał Policję do niezwłocznego przekazania sądowi rejonowemu właściwemu ze względu na miejsce doprowadzenia – zażalenia na doprowadzenie w przypadku, gdy osoba doprowadzona złoży je za pośrednictwem jednostki Policji (dodany art. 40 ust. 7).

Przymus bezpośredni

Znowelizowane przepisy wprowadzają nowy termin przymus bezpośredni (nowe brzmienie art. 42 ust. 1.) Mianowicie ustawa stanowi, że może być on stosowany wobec osoby przyjętej albo wobec osoby zatrzymanej w jednostce Policji, która stwarza zagrożenie dla życia lub zdrowia własnego lub innej osoby lub niszczy przedmioty znajdujące się w otoczeniu. W jednostce Policji przymus bezpośredni polega na przytrzymaniu, unieruchomieniu lub izolacji (nowy art. 42 ust. 2 pkt 2). Każda z tych form jest ustawowo zdefiniowana (art. 42 ust. 8). W praktyce przymus bezpośredni w formie izolacji nie wymaga tworzenia w jednostce organizacyjnej Policji dodatkowych pomieszczeń, zaś zgodnie z zapisami ustawy polega na umieszczeniu osoby pojedynczo w zamkniętym pomieszczeniu.

Ustawa dopuszcza stosowanie przymusu bezpośredniego przewidzianego w innych przepisach, czyli w praktyce wynikające z ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej jedynie po bezskutecznym zastosowaniu przymusu bezpośredniego przewidzianego w ustawie lub gdyby jego zastosowanie było niecelowe (dodany art. 42 ust. 7).

Opłata za pobyt

Przepis ustawy stanowi, że za pobyt w izbie wytrzeźwień, placówce lub jednostce Policji od osoby przyjętej jest pobierana opłata (art. 42² ust. 1). Opłata za pobyt w jednostce Policji stanowi dochód budżetu państwa (art. 42² ust. 2 pkt 2), a jej wysokość jest określana przez wojewodę w drodze zarządzenia (art. 42² ust. 4 pkt 2). Maksymalna wysokość opłaty za pobyt zarówno w izbie wytrzeźwień, placówce, jak i jednostce Policji wynosi 300 zł (art. 42² ust. 6) i podlega corocznej waloryzacji (art. 42² ust. 7). Do czasu określenia wysokości opłaty za pobyt w jednostce Policji przez wojewodę, zaś w izbie wytrzeźwień lub placówce przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, jednak nie dłużej niż w okresie 6 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy, tj. do dnia 30 czerwca 2014 r., opłata za pobyt w wymienionych miejscach wynosi 300 zł (art. 4 ustawy).
Z wyjątkiem wskazanych przepisów, ustawa ta weszła w życie w dniu 1 stycznia 2014 r.

  Ustawa z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw ⁷

Ustawa z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw zawiera nowelizację kodeksu postępowania karnego, kodeksu karnego, kodeksu wykroczeń, kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia i niektórych innych ustaw. Głównym celem wprowadzenia uregulowań było przede wszystkim skrócenie czasu trwania postępowań przed sądami oraz ich uproszczenie.

W powyższym akcie normatywnym ustawodawca wskazał różne terminy wejścia w życie nowelizowanych przepisów:

• z dniem 2 czerwca 2014 r. oraz 1 lipca 2015 r. zacznie obowiązywać część przepisów dotyczących procedury karnej;
• z dniem 1 lipca 2015 r. zaczną obowiązywać przepisy dotyczące procedury karnej oraz procedury wykroczeniowej;
• z dniem 9 listopada 2013 r. weszła w życie część uregulowań zawartych w ww. akcie normatywnym, w tym zmiany w ustawie z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń⁸.

Konsekwencją wejścia w życie z dniem 9 listopada 2013 r. części przepisów są nowe uregulowania w ustawie Kodeks wykroczeń, które dotyczą:

• podniesienia górnej wartości progowej szkody w przypadku niektórych czynów zabronionych przeciwko mieniu, tzw. czynów przepołowionych, która rozgranicza przestępstwo i wykroczenie;
• przeniesienie na grunt ustawy Kodeks wykroczeń (art. 87 § 1a k.w.) przepisu dotychczas funkcjonującego w ustawie Kodeks karny (art. 178 a § 2 k.k.).

Dotychczas problematyczne pozostawało odróżnienie przestępstwa od wykroczenia w przypadku czynów zabronionych, których przedmiotem było mienie. W ramach czynów zabronionych skierowanych przeciwko mieniu wyróżniamy tzw. czyny przepołowione, w przypadku których przekroczenie pewnego poziomu wysokości szkody decyduje o odpowiedzialności karnej bądź za przestępstwo, bądź za wykroczenie. Graniczną wartością, która dotychczas penalizowała dane zachowanie jako przestępstwo lub wykroczenie, była kwota 250 zł. W praktyce niezmienna kwota 250 zł przy postępującym wzroście gospodarczym powodowała stopniowy wzrost liczby przestępstw przeciwko mieniu. Z uwagi na stały wzrost minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz proces wzrostu ogólnego poziomu cen w gospodarce, ustawodawca zdecydował się na podniesienie tej wartości do kwoty odpowiadającej ¼ wysokości miesięcznego wynagrodzenia za pracę, a więc adekwatnej do sytuacji rynkowej. Podniesienie progu kwotowego wydaje się w pełni uzasadnione, bowiem jest odzwierciedleniem aktualnych realiów finansowych i ekonomicznych.
W przypadku wykroczeń przeciwko mieniu, tzw. czynów przepołowionych, ustawodawca zmienił w dotychczas obowiązujących przepisach (tj.: art. 119 § 1 k.w. – kradzież mienia, art. 120 § 1 k.w. – kradzież drzewa z lasu, art. 122 § 1 k.w. – paserstwo oraz art. 124 § 1 k.w. – niszczenie mienia) wartość mienia, wobec którego doszło do popełnienia czynu zabronionego. Do czasu wejścia w życie ustawy wartość graniczną odróżniającą przestępstwo od wykroczenia stanowiła kwota 250 zł (w przypadku kradzieży drzewa z lasu 75 zł), zaś od dnia 9 listopada 2013 r. wartość ta wynosi ¼ minimalnego wynagrodzenia za pracę.
Minimalne wynagrodzenie za pracę jest ustalane na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę⁹. W roku 2014 – zgodnie z treścią rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 11 września 2013 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2014 r.¹⁰ – minimalne wynagrodzenie za pracę wynosi 1680 zł. Tak więc od dnia 1 stycznia 2014 r. wartość graniczna mienia w przypadku wykroczeń określonych w art. 119 § 1, art. 120 § 1, art. 122 § 1 oraz art. 124 § 1 k.w. wynosi 420 zł.

Warto podkreślić, że ustawodawca w art. 3 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę przewidział różne terminy ustalania wysokości minimalnego wynagrodzenia, tj.:

• jeden termin (1 stycznia danego roku) w sytuacji, gdy prognozowany na następny rok wskaźnik cen wynosi mniej niż 105% oraz
• dwa terminy (1 stycznia i 1 lipca danego roku) w sytuacji, gdy prognozowany na następny rok wskaźnik cen wynosi co najmniej 105%.

  Zarządzenie nr 31 Komendanta Głównego Policji z dnia 19 grudnia 2013 r.  
  zmieniające zarządzenie w sprawie metodyki wykonywania przez Policję  
  czynności administracyjno-porządkowych w zakresie wykrywania
  wykroczeń oraz ścigania ich sprawców ¹¹

W związku z wejściem w życie z dniem 2 stycznia 2014 r. ustawy z dnia 30 sierpnia 2013 r. o zmianie ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich oraz niektórych innych ustaw zaszła potrzeba dokonania zmian w przepisach wewnętrznych regulujących tę problematykę.
Niezbędne okazało się dokonanie zmian w zarządzeniu nr 323 Komendanta Głównego Policji z dnia 26 marca 2008 r. w sprawie metodyki wykonywania przez Policję czynności administracyjno-porządkowych w zakresie wykrywania wykroczeń oraz ścigania ich sprawców¹².
Nowe uregulowania wskazują, że w każdym przypadku popełnienia przez nieletniego czynu karalnego oraz czynu zabronionego sporządza się wniosek o odstąpienie od skierowania wniosku o ukaranie do sądu, określając przyczynę odstąpienia, zaś materiały czynności przekazuje się do miejscowo właściwego sądu rejonowego. Ponadto o przekazaniu materiałów informuje się ujawnionych pokrzywdzonych i osobę zawiadamiającą o popełnieniu wykroczenia. W powiadomieniu tym wskazuje się przyczynę odstąpienia, jednak nie zamieszcza się pouczenia o prawie do samodzielnego wniesienia do sądu wniosku o ukaranie oraz o prawie do złożenia zażalenia do organu nadrzędnego na niewniesienie wniosku o ukaranie.

 Wytyczne nr 5 Komendanta Głównego Policji z dnia 20 listopada 2013 r.  
 zmieniające wytyczne w sprawie zasad ewidencjonowania,  
 wypełniania oraz przechowywania notatników służbowych ¹³

Wytyczne nr 5 Komendanta Głównego Policji z dnia 20 listopada 2013 r. zmieniające wytyczne nr 2 Komendanta Głównego Policji z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie zasad ewidencjonowania, wypełniania oraz przechowywania notatników służbowych¹⁴ opracowano w celu dostosowania obowiązujących rozwiązań do przepisów ustawy z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej, w szczególności w zakresie dokumentowania wykorzystania lub użycia środków przymusu bezpośredniego i broni palnej.
W wyniku przeprowadzonych uzgodnień postanowiono dokonać zmiany § 1 ust. 1 wytycznych zawierającego katalog symboli literowych dokonywanych wpisów do notatników służbowych w ten sposób, aby odnosił się do podstawowych, najczęściej wykonywanych czynności. Pozwoliło to uniknąć nadmiernego rozbudowania przepisu i zachować jego czytelność.
Uzupełnienie wytycznych co do informacji zawartych na ostatniej stronie notatnika służbowego stanowi spełnienie postulatów zgłaszanych przez poszczególne komendy wojewódzkie (Stołeczną) Policji, a jednocześnie stanowi usankcjonowanie stosowanej praktyki.

mł. insp. Dariusz Prządka, radca WP BPiRD KGP

Akty prawne
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2013 r. poz. 482, z późn zm.).
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (Dz. U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. z 2012 r. poz. 1356, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. Nr 89, poz. 555, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym (Dz. U. Nr 113, poz. 985, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (Dz. U. Nr 200, poz. 1679, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 24 maja 2013 r. o środkach przymusu bezpośredniego i broni palnej (Dz. U. poz. 628, z późn. zm.).
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 września 2013 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2014 r. (Dz. U. poz. 1074).
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 4 lutego 2004 r. w sprawie trybu doprowadzania, przyjmowania i zwalniania osób w stanie nietrzeźwości oraz organizacji izb wytrzeźwień i placówek utworzonych lub wskazanych przez jednostkę samorządu terytorialnego (Dz. U. Nr 20, poz. 192, z późn. zm.).
Zarządzenie nr 323 Komendanta Głównego Policji z dnia 26 marca 2008 r. w sprawie metodyki wykonywania przez Policję czynności administracyjno-porządkowych w zakresie wykrywania wykroczeń oraz ścigania ich sprawców (Dz. Urz. KGP z 2008 r. Nr 9, poz. 48, z późn. zm.).
Wytyczne nr 2 Komendanta Głównego Policji z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie zasad ewidencjonowania, wypełniania oraz przechowywania notatników służbowych (Dz. Urz. KGP Nr 13, poz. 104, z późn. zm.).