Zadaniem Lotnictwa Policji jest niesienie pomocy. Zapewnia ono wsparcie operacji policyjnych oraz wspomaga inne służby. W 2013 r. wykonało wiele ważnych i zarazem trudnych zadań, których realizacja była możliwa tylko dzięki ogromnemu zaangażowaniu oraz ciężkiej pracy całego personelu.
Formację tworzy 77 osób, które pełnią służbę w powietrzu. Ta nieliczna grupa, stanowiąc integralną część Policji, ma istotne znaczenie – w wielu przypadkach zapewnione przez nią wsparcie przyczynia się do znacznego przyspieszenia i ułatwienia przeprowadzanych akcji policyjnych, a także zmniejszenia ich kosztów.
Lotnictwo Policji eksploatuje 6 różnych typów śmigłowców, a cała flota obejmuje 16 statków powietrznych. Jego działania prowadzone są na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji1 oraz ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze2. Policyjne zadania lotnicze są wykonywane w oparciu o zarządzenie nr 1158 Komendanta Głównego Policji z dnia 17 października 2005 r. w sprawie powołania oraz określenia organizacji, zakresu działania i właściwości terytorialnej służby Lotnictwo Policji3, zarządzenie nr 1216 Komendanta Głównego Policji z dnia 2 listopada 2005 r. w sprawie metod i form wykonywania zadań przez służbę Lotnictwo Policji4 oraz zarządzenie nr 623 Komendanta Głównego Policji z dnia 26 czerwca 2006 r. zmieniające zarządzenie w sprawie metod i form wykonywania zadań przez służbę Lotnictwo Policji5.
W ubiegłym roku policyjni lotnicy pełnili dyżury przez 365 dni, 24 godziny na dobę. Piloci śmigłowców Lotnictwa Policji spędzili w powietrzu blisko 2000 godzin. Był to kolejny bezpieczny rok pracy zakończony bez poważniejszych zdarzeń lotniczych. Załogi lotnicze i sprzęt były przygotowane do wykonywania zadań o każdej porze doby, w trudnych warunkach atmosferycznych, na całym terytorium kraju, nad lądem i wodą, w górach i nad morzem. Z pokładów policyjnych śmigłowców odnaleziono wiele zaginionych osób i pojazdów oraz zlokalizowano niebezpieczne zdarzenia i zagrożenia dla ludności. Wspierające akcje lotnicze zapewniły zabezpieczenie obserwacyjne i rozpoznawcze prowadzonych działań policyjnych. Dzięki dużemu nakładowi pracy pomyślnie przeprowadzono wszystkie zadania ratownicze i ewakuacyjne. Większość godzin spędzonych w powietrzu została przeznaczona na wykonywanie tych właśnie operacji. Były to najczęściej loty w celu wsparcia jednostek ruchu drogowego, wydziałów przestępstw kryminalnych, jednostek zwalczających przestępczość samochodową, komisariatów wodnych, pododdziałów antyterrorystycznych, Centralnego Biura Śledczego, służb i innych organów współpracujących. Działania Lotnictwa bezpośrednio wpływały na bezpieczeństwo społeczeństwa i zachowanie porządku publicznego. Zaangażowanie mechaników tej służby pozwoliło na zapewnienie odpowiedniego stanu technicznego śmigłowców.
Lotnictwo Policji uczestniczyło również w prezentacjach oraz pokazach technik i możliwości współdziałania. Były to Międzynarodowe Pokazy Lotnicze AIR SHOW w Radomiu, Mazury AirShow, ćwiczenia „Pogranicze 2013” oraz obchody Święta Policji i Dni Morza. Ważnym elementem utrzymania optymalnej zdolności do wykonywania zadań była realizacja działalności szkoleniowej. Piloci policyjni przeprowadzili szkolenia nocne z zakresu technik ratunkowych i ewakuacyjnych, lotów z użyciem gogli noktowizyjnych oraz systemów obserwacji lotniczej. Załogi uczestniczyły w kompleksowych szkoleniach z zakresu lotów nad morzem, podczas których uczono i doskonalono techniki desantowania funkcjonariuszy na jednostki pływające, lądowania na statkach oraz platformach wiertniczych.
Poniżej przedstawiono wybrane zadania, które Lotnictwo Policji wykonało w 2013 r. z pasją i zaangażowaniem. Pomimo przestarzałej floty śmigłowcowej piloci bardzo dobrze wywiązali się ze swoich obowiązków, zachowując wysoki poziom bezpieczeństwa.
Uczestnictwo w „AIR SHOW” w Radomiu
Na zaproszenie Dowódcy Sił Powietrznych RP generała broni pilota Wojska Polskiego Lecha Majewskiego w dniach 24–25.08.2013 r. Lotnictwo Policji pierwszy raz brało udział w XIII edycji Międzynarodowych Pokazów Lotniczych AIR SHOW w Radomiu. W pokazie zaprezentowano śmigłowiec Mi-8 z Wydziału Lotniczego Zarządu Lotnictwa Policji KGP oraz śmigłowiec Mi-2 z KWP w Łodzi, a funkcjonariusze Biura Operacji Antyterrorystycznych KGP pokazali swoje umiejętności. Udział w pokazach miał na celu zaprezentowanie poziomu wyszkolenia załóg Lotnictwa Policji i funkcjonariuszy BOA KGP oraz możliwości, jakimi dysponuje Policja podczas prowadzenia działań operacyjnych z udziałem śmigłowca. Osoby zgromadzone na radomskim lotnisku mogły się przekonać, jak wielu umiejętności oraz jak wysokiej sprawności fizycznej wymaga służba w Policji, a w szczególności służba w jednostkach zatrzymujących najgroźniejszych przestępców.
Służba w Tatrach
Ponad 4 miesiące (od 29 czerwca do 6 listopada) policyjni lotnicy z dużym zaangażowaniem pełnili służbę na pokładzie śmigłowca W-3 Sokół. Praca polegała na zapewnieniu dyżurów lotniczych na rzecz Tatrzańskiego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego i udzielaniu skutecznej pomocy turystom, którzy ulegli wypadkom. Śmigłowiec stacjonujący w Tatrach oprócz działań ratowniczych wykonywał jednocześnie zadania policyjne, a ekipa wyznaczonych policyjnych mechaników prowadziła na miejscu bieżącą obsługę oraz wymianę podzespołów. Śmigłowiec i jego załoga stacjonowały w Zakopanem, jednak swoimi działaniami ratowniczymi obejmowały obszar całych Tatr.
Podczas pełnienia dyżuru piloci wykonali 355 lotów, spędzając w powietrzu prawie 104 godziny. Policjanci wspólnie z ratownikami TOPR-u uczestniczyli w 85 akcjach ratowniczych, w których udzielono szybkiej pomocy 78 poszkodowanym osobom. W wyniku prowadzonych akcji poszukiwawczych odnaleziono także 3 ciała osób zaginionych. W trakcie służby w Zakopanem piloci odbyli przeszkolenie specjalistyczne w zakresie współdziałania z ratownikami TOPR-u. Naczelnik TOPR-u wyraził bardzo pozytywną opinię o współpracy i złożył Komendantowi Głównemu Policji podziękowania za użyczenie przez Policję śmigłowca W-3 Sokół wraz z załogą lotniczo-techniczną.
Poniżej przedstawiono przykłady akcji ratowniczych z udziałem policyjnego śmigłowca z ratownikami TOPR-u na pokładzie.
W dniu 6 lipca do dyżurnego na Hali Gąsienicowej dotarła informacja o porażeniu piorunem dwóch osób: kobiety i mężczyzny. Oboje stracili przytomność, dodatkowo u mężczyzny nastąpiło zatrzymanie akcji serca. Po udzieleniu pierwszej pomocy poszkodowanych przetransportowano śmigłowcem do szpitala. Akcja była prowadzona w trudnych warunkach, we mgle i w deszczu. 8 lipca uratowano mieszkańca Krakowa, który latając na paralotni nad Mszaną Dolną, wpadł na przewody wysokiego napięcia. Miał poparzone 70% powierzchni ciała. Poszkodowanego przetransportowano śmigłowcem do szpitala. Pod koniec lipca uratowano grotołaza, który spadł z wysokości kilku metrów w jaskini pod tzw. Piętrową Studnią, doznał urazu kręgosłupa i stracił przytomność. Akcja ratunkowa była bardzo skomplikowana. Śmigłowiec wykonał łącznie 18 lotów transportowych, przewożąc 34 ratowników TOPR-u ze specjalistycznym sprzętem. Po wyciągnięciu grotołaza z jaskini przetransportowano go śmigłowcem do szpitala.
Udział w zabezpieczeniu Szczytu Klimatycznego 2013
Nad bezpieczeństwem uczestników szczytu klimatycznego czuwali nie tylko funkcjonariusze prewencji, sztabu Policji czy też ruchu drogowego, ale także policyjni lotnicy wspólnie z wojskowymi pilotami. Patrole lotnicze były ważnym elementem operacji zabezpieczenia konferencji. Loty realizowano śmigłowcami Mi-8, W-3 i Bell-206, używając specjalistycznego systemu obserwacji lotniczej w dzień i w nocy.
Patrole lotnicze miały na celu zapewnienie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa w przestrzeni powietrznej w rejonie Warszawy oraz strefy o ograniczonym ruchu lotniczym o promieniu 30 km. Działania Lotnictwa polegały również na prowadzeniu obserwacji z powietrza podczas wsparcia działań służb zabezpieczających. Obserwacja z użyciem systemów elektronicznych i przekazem obrazu do stanowisk kierowania przyczyniła się do identyfikacji różnego rodzaju zdarzeń i zagrożeń. Loty patrolowe monitorujące natężenie i utrudnienia w ruchu drogowym pozwoliły sprawnie skoordynować działania policyjne. Plan udziału uwzględniał również wykorzystanie śmigłowca Lotnictwa Policji jako środka transportu dla funkcjonariuszy Biura Operacji Antyterrorystycznych KGP. Jeden śmigłowiec przygotowany do akcji antyterrorystycznej przebywał w stałej gotowości do lotu w trybie alarmowym. Ponadto Lotnictwo Policji zabezpieczało operację, pełniąc dyżury w Centrum Operacji Powietrznych.
Operacja w elektrowni „Kozienice”
Wymagającą najwyższych umiejętności akcję wysokościową przy bardzo silnym wietrze wykonała załoga śmigłowca W-3 Sokół po katastrofie w elektrowni „Kozienice” 4 grudnia 2013 r. Zadanie desantowe, trwające ponad półtorej godziny, było wyjątkowo trudne. Specjalna jednostka ratownictwa wysokościowego Państwowej Straży Pożarnej JRG-7 z Warszawy dotarła policyjnym śmigłowcem na szczyt komina elektrowni. Organizacja lotu trwała pół godziny, a decyzja o podjęciu akcji zapadła na chwilę przed startem. Jak ustalono, desant linowy na komin był jedynym bezpiecznym sposobem dostępu do środka komina i przeprowadzenia oględzin, które miały pozwolić na stwierdzenie, czy można wydobyć ciała ofiar. Duży problem, zarówno dla policyjnego pilota, jak i dla ekipy ratowniczej stanowiły zwisające stalowe pręty, które zagrażały życiu ratowników. Dopóki nie zostały usunięte, ratownicy nie mogli wydobyć ciał z gruzowiska. Trzy brygady ratownictwa wysokościowego schodziły w dół komina, sporządzając jednocześnie dokumentację filmową i fotograficzną na potrzeby prokuratury i ewentualnego zabezpieczenia miejsca wypadku. Ratownicy z Państwowej Straży Pożarnej przy użyciu kamer i specjalnej uprzęży filmowali zniszczenia wewnątrz obiektu, a następnie, opuszczając się coraz niżej, dokonywali zabezpieczenia i usuwania ruchomych, uszkodzonych elementów.
Udział w obchodach Święta Policji
24 lipca w Gdyni z okazji Święta Policji zorganizowano pokaz działań antyterrorystycznych i ratowniczych związanych z porwaniem jednostki pływającej. Porwanym statkiem był „Zodiak”, należący do Urzędu Morskiego w Gdyni. W ramach ćwiczeń piloci Lotnictwa Policji wykonali nalot w czasie 10 godzin i 50 minut na śmigłowcu Mi-8.
W przedziale transportowym, oprócz zespołu AT, znajdował się technik obsługujący zjazd na linie, a także policjant mający zapewnić wsparcie ogniowe. W pokazach uczestniczyła Jednostka Wojskowa Formoza, której zadaniem było zabezpieczenie miejsca akcji i zapewnienie wsparcia ogniowego.
Udział w obchodach Dni Morza
28 czerwca mieszkańcy Gdyni byli świadkami pokazu współdziałania służb odpowiedzialnych za zwalczanie sytuacji kryzysowych na morzu. Lotnictwo Policji wraz z Marynarką Wojenną, jednostką GROM, Formozą, Strażą Graniczną, Urzędem Morskim w Gdyni, Morską Służbą Poszukiwania i Ratownictwa oraz Służbą Celną zaprezentowały pokaz wspólnych działań. Załogi wykonały 4 godziny lotów śmigłowcem Mi-8, doskonaląc umiejętności desantowania, ratownictwa i ewakuacji nad akwenem morskim. Pokaz działań antyterrorystycznych i ratowniczych zorganizowano z udziałem promu „Stena Spirit”. Widzowie mogli na żywo obserwować, w jaki sposób prowadzi się akcję ratowniczą na morzu. Scenariusz przewidywał opanowanie promu przez terrorystów. Sytuację komplikowało założenie, że część pasażerów została ranna, a niektórzy znaleźli się za burtą. Do tego na promie wybuchł pożar. Pierwszym etapem było rozpoznanie lotnicze oraz desant antyterrorystów ze śmigłowca na otwarty pokład statku. Drugi etap obejmował działania ratownicze, w których uczestniczyła reprezentacja sił i środków wielu instytucji.
Udział w ćwiczeniach „AQUA 2013”
Na terenie powiatu sandomierskiego w dniach 10–11 października odbyły się skoordynowane ćwiczenia pod kryptonimem „AQUA 2013”, w których wzięli udział: Lotnictwo Policji, świętokrzyscy funkcjonariusze Policji, Straż Pożarna oraz ratownicy medyczni. Ćwiczenia obejmowały współdziałanie z Państwową Strażą Pożarną związane z usuwaniem skutków powodzi. Celem przeprowadzonych symulacji zdarzeń nadzwyczajnych było m.in. doskonalenie współdziałania różnych rodzajów sił policyjnych w sytuacji kryzysowej oraz ich współpracy z innymi służbami. W tegorocznych ćwiczeniach wykorzystano śmigłowiec Mi-8, który w ramach ćwiczeń wykonał loty w wymiarze 8 godzin.
Ćwiczenia na lotnisku komunikacyjnym w Modlinie
W lutym i kwietniu przeprowadzono ćwiczenia antyterrorystyczne na terminalu lotniska Warszawa-Modlin. Założeniem przedsięwzięcia było opracowanie zasad współdziałania oddziałów antyterrorystycznych ze służbami portu lotniczego oraz ustalenie sposobu reagowania na zdarzenia na terenie lotniska. Policyjni lotnicy oraz funkcjonariusze Biura Operacji Antyterrorystycznych przeprowadzili symulację różnych wariantów działań.
Ćwiczenia wysokościowe w Szczyrku
W dniach 28–30 października w Szczyrku odbyły się szkolenia wysokościowe dla jednostek specjalnych Policji i innych służb. Gospodarzem szkolenia był Samodzielny Pododdział Antyterrorystyczny Policji w Katowicach, a wzięli w nim udział policyjni antyterroryści z Poznania, Krakowa, Wrocławia, Gdańska i Kielc oraz funkcjonariusze Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Specjalistycznej Grupy Ratownictwa Wysokościowego Państwowej Straży Pożarnej z Radzionkowa, żołnierze Jednostki Wojskowej w Lublińcu oraz ratownicy Beskidzkiej Grupy GOPR. W ćwiczeniach wykorzystano śmigłowiec Mi-8. W czasie tych działań piloci wykonali ponad 16 godzin lotów. Głównymi tematami szkolenia były techniki desantowania się ze śmigłowca przez zespoły bojowe jednostek specjalnych oraz elementy ratownictwa w terenie górskim. Podczas szkolenia udało się wypracować wspólne standardy działań wymagających użycia technik desantowych oraz ewakuacji z pokładu śmigłowca. Umiejętności te mogą być przydatne w przypadku działań bojowych policjantów i żołnierzy wykonujących zadania w ramach zwalczania terroryzmu oraz zaistnienia klęsk żywiołowych. Warunki pogodowe oraz dobra współpraca pilotów śmigłowca z instruktorami ratownictwa wysokościowego umożliwiły sprawne wykonanie wszystkich założonych elementów szkolenia.
Ćwiczenia „POGRANICZE 2013”
W dniach 26–27 września na terenie miasta i gminy Gołdap odbyły się ćwiczenia służb ratowniczych „Pogranicze – 2013”. Głównym celem tego przedsięwzięcia było doskonalenie współpracy jednostek ochrony przeciwpożarowej
z Policją, Pogotowiem Ratunkowym, Strażą Graniczną i z załogą policyjnego śmigłowca Mi-8 z ZLP KGP. Ćwiczenia są organizowane w powiecie gołdapskim od 2003 r. W ramach współpracy z PSP w trakcie ćwiczeń wykonano 8 godzin lotów śmigłowcem Mi-8.
Lotnicy Policji dla dzieci szkół podstawowych
Wydział Lotniczy w Warszawie regularnie angażuje się w działalność dydaktyczną dla dzieci i młodzieży, w tym dla dzieci z wadami wzroku i niedowidzących, w ramach „Lotniczej Lekcji”. Podczas „Lotniczej Lekcji” w dniu 5 grudnia 2013 r. uczniowie Szkoły Podstawowej w Uwielinach z ogromnym zainteresowaniem obejrzeli śmigłowce Policji stacjonujące na lotnisku Warszawa-Babice, a także zostali zapoznani z rolą Lotnictwa Policji oraz najciekawszymi realizacjami powietrznymi. Lekcja zakończyła się konkursem wiedzy dla dzieci i wręczeniem nagród.
Błękitne Skrzydła dla pilota Lotnictwa Policji
Policyjny pilot st. asp. Kazimierz Chaczko w dniu 28 sierpnia 2013 r. otrzymał honorowe wyróżnienie Błękitne Skrzydła. Jest to bardzo prestiżowe lotnicze odznaczenie za szczególne osiągnięcia dla polskiego lotnictwa, nadawane przez kapitułę zarządu Krajowej Rady Lotnictwa i redakcji „Skrzydlatej Polski”. Wyróżniony pilot spędził w powietrzu 6700 godzin, a pełniąc służbę w Policji od 2001 r. za sterami policyjnych śmigłowców – 1500 godzin. Jego profesjonalizm pozwolił na bezpieczne wykonanie bardzo wielu trudnych i wymagających poświęcenia zadań lotniczych. Były to loty ratowniczo-ewakuacyjne podczas powodzi, loty ratownicze w rejonie Tatr Wysokich czy też desant ratowników na komin elektrowni „Kozienice”.
mł. insp. Jacek Gnyp
Naczelnik Wydziału Lotniczego ZLP GSP KGP
1 Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1678, z późn. zm.
2 Dz. U. z 2013 r. poz. 1393.
3 Dz. Urz. KGP Nr 17, poz. 117.
4 Dz. Urz. KGP Nr 18, poz. 125.
5 Dz. Urz. KGP Nr 11, poz. 66.
Akty prawne
Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2011 r. Nr 287, poz. 1678, z późn. zm.).
Ustawa z dnia 3 lipca 2002 r. Prawo lotnicze (Dz. U. z 2013 r. poz. 1393).
Zarządzenie nr 1158 Komendant Głównego Policji z dnia 17 października 2005 r. w sprawie powołania oraz określenia organizacji, zakresu działania i właściwości terytorialnej służby Lotnictwo Policji (Dz. Urz. KGP Nr 17, poz. 117).
Zarządzenie nr 1216 Komendant Głównego Policji z dnia 2 listopada 2005 r. w sprawie metod i form wykonywania zadań przez służbę Lotnictwo Policji (Dz. Urz. KGP Nr 18, poz. 125).
Zarządzenie nr 623 Komendant Głównego Policji z dnia 26 czerwca 2006 r. zmieniające zarządzenie w sprawie metod i form wykonywania zadań przez służbę Lotnictwo Policji (Dz. Urz. KGP Nr 11, poz. 66).
