Współdziałanie w tym przypadku należy rozumieć jako zamierzenie polegające na dokonywaniu ustaleń między podmiotami realizującymi zadania na rzecz utrzymania bezpieczeństwa i porządku publicznego. Będzie ono zachodziło, wówczas gdy zostaną spełnione poniższe warunki: wystąpią przynajmniej dwa autonomiczne podmioty; zostanie określony zgodny (wspólny) cel działania; podmioty świadomie zgadzają się na udział w osiągnięciu celu wspólnego lub celu jednego z tych podmiotów; przynajmniej jedna z stron podejmuje działania wspomagające działania drugiej.
Oznacza to, że pomiędzy podmiotami współdziałającymi nie ma podległości, lecz jest równorzędność i zachowana autonomiczność. Dlatego też istotą współdziałania powinno być zespolenie wysiłku uczestniczących w realizacji zadań tak, aby skutki wspólnego działania były większe niż zwykła suma skutków działania każdego z osobna.
Szczególną rolę w organizacji wspólnych zamierzeń odgrywa miejsce działań, które w znacznym stopniu ma wpływ na sposób działania i realizacji zadań.
Idea współdziałania znajduje swoje odzwierciedlenie w zadaniach stawianych wykonawcom, a każde naruszenie uzgodnionych zasad wymaga odtworzenia współdziałania dla zachowania jego ciągłości aż do osiągnięcia zamierzonego celu.
Ogólne zasady współdziałania pomiędzy tymi podmiotami powinny sprowadzać się do:
- organizacji współdziałania na korzyść elementu odgrywającego główną rolę w wykonaniu zadania;
- koordynacji wysiłku z uwzględnieniem możliwości poszczególnych komponentów (jednostek);
- zapewnienia wzajemnego wsparcia;
- aktywności i inicjatywy organów kierowania;
- zapewnienia sprawnej łączności;
- organizowania współdziałania w czasie sprzed zagrożenia.
W kontekście prowadzonych rozważań oraz dotychczasowych doświadczeń należy stwierdzić, że realizowane współdziałanie Policji i Żandarmerii Wojskowej spełnia powyżej przedstawione warunki. Oba podmioty realizują wspólny cel, którym jest szeroko rozumiane utrzymanie oraz zapewnienie bezpieczeństwa i porządku publicznego, ponadto podmioty te są w pełni autonomiczne. Jednak dla prawidłowego przebiegu realizacji zadań w ramach współdziałania tych komponentów konieczny jest prawidłowy obieg informacji, który zapewni wiarygodne dane niezbędne w ewentualnych przyszłych działaniach.
Współdziałanie ŻW z Policją prowadzone w ramach wspólnych działań mających na celu zapewnienie i utrzymanie bezpieczeństwa i porządku publicznego obejmuje głównie:
- działania prewencyjne (wspólne patrole i kontrolę ruchu drogowego);
- zapobieganie popełnianiu przestępstw i przeciwdziałanie występowaniu zjawisk patologicznych oraz wykrywanie sprawców popełnianych czynów zabronionych;
- zabezpieczanie miejsc przestępstw w celu niedopuszczenia do zatarcia śladów i dowodów;
- korzystanie z opinii biegłych i specjalistów oraz wykonywanie czynności dochodzeniowo-śledczych i realizowanie pomocy prawnych;
- prowadzenie poszukiwań oraz zatrzymywanie osób, pojazdów i rzeczy.
Istotne znaczenie ma to, aby podejmowane działania przybierały różne formy, ze szczególnym zwróceniem uwagi na działania prewencyjne. Działania te mają duże znaczenie w zapobieganiu występowaniu zagrożeń niemilitarnych w miejscach publicznych i na terenach wojskowych.
Wspólne działania prewencyjne są najczęstszą formą współdziałania, pozwalają na bieżącą wymianę doświadczeń, a uzyskane i posiadane informacje przyczyniają się do osiągania wspólnego celu. W kategorii tych działań mieści się zarówno wspólna służba patrolowa, ochrona obiektów ważnych dla bezpieczeństwa i obronności państwa, jak i szeroko rozumiane działania profilaktyczne.
Działania te są realizowane poprzez:
- patrolowanie;
- konwojowanie;
- poszukiwanie osób (w tym zatrzymywanie niebezpiecznych przestępców);
- interweniowanie w stosunku do osób naruszających porządek i bezpieczeństwo publiczne;
- działania ochronne.
(...)
gen. dyw. dr Mirosław Rozmus
Komendant Główny Żandarmerii Wojskowej
Pełna wersja artykułu w pliku PDF
