Panie Dyrektorze, rok 2014 i 2015 to czas, w którym wszystkie szkoły policyjne obchodziły jubileusze swego funkcjonowania. Przypomnijmy – w ubiegłym roku 60 lat skończyły Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie i Szkoła Policji w Pile, a 15-lecie istnienia obchodziła Szkoła Policji w Katowicach. W tym roku urodziny świętują Szkoła Policji w Słupsku – 70 lat i Centrum Szkolenia Policji w Legionowie – 25 lat. Sądzimy, że to doskonała okazja, by dokonać krótkiego podsumowania działalności tych jednostek szkoleniowych.

Szkoły kojarzą się przede wszystkim z realizacją procesu dydaktycznego. Czy mógłby Pan wskazać inne zadania nakładane na jednostki szkoleniowe Policji?

Faktycznie. Szkolnictwo policyjne kojarzy się przede wszystkim z realizacją procesu dydaktycznego mającego na celu odpowiednie przygotowanie policjantów i pracowników Policji do efektywnego wykonywania zadań i czynności służbowych.

Obecnie jednostki szkoleniowe, tj. Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie, Centrum Szkolenia Policji w Legionowie, Szkoła Policji w Katowicach, Szkoła Policji w Pile, Szkoła Policji w Słupsku i Ośrodek Szkolenia Policji Komendy Wojewódzkiej Policji w Łodzi zs. w Sieradzu, dysponują łączną liczbą 5526 miejsc szkoleniowych i stanem etatowym 933 policjantów oraz 1118 pracowników Policji. Przy czym 669 osób realizuje zajęcia dydaktyczne (wg stanu na 31 grudnia 2014 r.). Ze względu na wykonywane remonty budynków kwaterunkowych w 2014 r. w dyspozycji jednostek szkoleniowych pozostawało dziennie średnio 3710 czynnych miejsc szkoleniowych, natomiast średnie dzienne zapotrzebowanie wynosiło 5130.

Podam jeszcze kilka istotnych liczb, które wskazują na wykonanie ogromnej pracy szkoleniowej. Tylko w latach 2013–2014 jednostki szkoleniowe Policji zrealizowały 185 przedsięwzięć centralnego doskonalenia zawodowego w 769 grupach szkoleniowych, w których uczestniczyło 28 697 osób. Ponadto, w tym samym okresie, w ramach szkolenia zawodowego przeszkolono łącznie 11 543 policjantów, w tym w ramach szkolenia zawodowego podstawowego – 10 319 osób, a w ramach szkolenia dla absolwentów szkół wyższych – 1224. Natomiast potrzeby szkoleniowe w latach 2013–2014, z wyłączeniem szkolenia zawodowego podstawowego, były określone na poziomie 39 379 osób i zostały zrealizowane w 76%.

Potrzeby szkoleniowe są zatem olbrzymie, a system szkolenia Policji w obecnym kształcie nie jest w stanie ich zaspokoić. Powyższe dane wskazały na potrzebę pozyskania dodatkowych miejsc szkoleniowych oraz podjęcia działań
o charakterze organizacyjnym zarówno w obszarze szkoleniowym (np. poprzez modyfikację programów, skrócenie czasu opracowywania i wdrażania programów do realizacji przez jednostki szkoleniowe, wprowadzenie specjalizacji jednostek szkoleniowych itp.), jak również w obszarze logistyki remontowo-inwestycyjnej (np. podejmowanie działań w zakresie wybudowania drugiego autodromu). Już na początku 2014 r. zasygnalizowano kierownictwu Policji konieczność zwiększenia zasobów szkoleniowych szkół, czego efektem było opracowanie i zatwierdzenie w maju 2014 r. przez Komendanta Głównego Policji „Koncepcji rozwoju szkolnictwa policyjnego”.

Mam świadomość, z jakimi brakami kadrowymi borykają się szkoły policyjne, których stan etatowy został znacząco zmniejszony w 2010 r. Od 2008 r. liczba osób zatrudnionych w jednostkach szkoleniowych uległa zmniejszeniu o 447 osób, tj. 18%. Najwięcej (o 172 osoby) zmniejszył się stan zatrudnienia w Centrum Szkolenia Policji w Legionowie. Natomiast, w stosunku do wartości bazowej z 2008 r., zmiana zatrudnienia była największa w Szkole Policji w Słupsku (32%).

Należy zaznaczyć, że szkoły oprócz realizowania procesu dydaktycznego mają znaczący udział w procedurze doboru do służby w Policji. Przypomnę tylko, że kandydaci do służby w Policji przystępują do kilkuetapowego postępowania kwalifikacyjnego, w skład którego wchodzą m.in. test wiedzy i test sprawności fizycznej. Do tych etapów kandydaci przystępują w jednostkach szkoleniowych Policji w soboty oraz niedziele, ponieważ od poniedziałku do piątku szkoły realizują proces dydaktyczny.

Tylko w latach 2011–2014 liczba kandydatów rozpoczynających postępowanie kwalifikacyjne wynosiła 160 236 osób. Do służby w Policji przyjętych zostało 20 251 kandydatów, w tym 3753 kobiety.

W roku 2015 planujemy przyjąć 3000 policjantów (do dnia 16 listopada 2015 r. zostało przyjętych 1600 policjantów, w dniu 2 grudnia br. planujemy przyjąć 400 osób, natomiast w dniu 30 grudnia 1000 osób). Obecnie trwają prace nad przygotowaniem propozycji określenia terminów i limitów przyjęć do służby w Policji w 2016 r. Wstępna analiza danych potwierdza możliwość przyjęcia od 3000 do 4000 osób. Ostateczną decyzję w tej sprawie podejmie Komendant Główny Policji.

Inne zadania nakładane na jednostki szkoleniowe Policji to wsparcie przy zabezpieczeniu ogólnopolskich akcji i operacji policyjnych, uczestniczenie kadry szkół w zespołach zadaniowych Komendanta Głównego Policji, przygotowywanie pomocy dydaktycznych wykorzystywanych także w doskonaleniu lokalnym, jak również opiniowanie aktów prawnych.

Jaki jest model rozpoznawania potrzeb szkoleniowych? Jak Pan ocenia możliwości realizacyjne szkół
w aspekcie zidentyfikowanych potrzeb szkoleniowych?

Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 16 kwietnia 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków odbywania szkoleń zawodowych oraz doskonalenia zawodowego w Policji wskazuje, że Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie przejmuje do realizacji, pozostające dotąd w gestii Komendy Głównej Policji, zadanie dotyczące rozpoznawania potrzeb szkoleniowych. Poprzednio rozpoznanie potrzeb szkoleniowych odbywało się dwa razy w roku, co powodowało, że w każdym z nich na niektóre kursy i szkolenia były zgłaszane te same osoby, a to nie odzwierciedlało rzeczywistych potrzeb.

Mając tego świadomość, zmieniliśmy przepisy w tym względzie. Dlatego też diagnozowanie potrzeb odbywa się raz w roku, tj. do dnia 20 października każdego roku według stanu na dzień 30 września br. Po tym terminie możliwe są już tylko korekty dostosowane do bieżącego zapotrzebowania.

Urealniono również termin określania potrzeb na szkolenie zawodowe podstawowe, skracając go z 21 do 10 dni przed terminem jego rozpoczęcia. Jednostki organizacyjne Policji, realizujące procedurę doboru do służby w Policji, zgłaszając potrzeby szkoleniowe w terminie 10 dni przed rozpoczęciem szkolenia, będą wskazywały liczbę obejmującą faktycznie przyjętych do służby policjantów. Natomiast 21 dni przed rozpoczęciem szkolenia jednostki te posiadają jedynie dane prognostyczne, które, jak wynika z dotychczasowych doświadczeń, niejednokrotnie ulegały zmianie.

W związku z tym, że baza kwaterunkowa i dydaktyczna szkół jest ograniczona, a potrzeby szkoleniowe przekraczają ich możliwości, będą podejmowane działania, aby wykorzystać obiekty Centrum Usług Logistycznych, co niewątpliwie może nam pomóc w elastycznej organizacji przedsięwzięć szkoleniowych.

Czy – zdaniem Pana Dyrektora – obecnie można jeszcze mówić o specjalizacji szkół? Jeżeli tak, to w czym się ona przejawia?

Szkolenie i doskonalenie zawodowe w Policji jest procesem bardzo złożonym, na który ma wpływ wiele czynników. Jednym z istotnych elementów jest fluktuacja kadrowa,
a w szczególności decyzje dotyczące przyjęć do służby w Policji. Dla dobra procesu szkolenia i doskonalenia zawodowego w Policji wydaje się wskazane, aby organizacja była właściwie przygotowana zarówno na lata, kiedy przyjęcia do służby będą na wysokim poziomie, jak i wtedy, kiedy ich liczba będzie ograniczona. Powinny temu sprzyjać przede wszystkim ustabilizowanie polityki w zakresie rozwoju specjalistycznej bazy szkoleniowej, jak również poprawa jej standardu. Dlatego będą realizowane dwa kierunki działań, tj. powrót do idei szkoleń specjalistycznych oraz specjalizacji szkół.

W związku z faktem, iż podstawowa zasada nowoczesnego zarządzania szkoleniami to dostosowywanie oferty edukacyjnej do potrzeb organizacji oraz oczekiwań policjantów
i pracowników Policji, jest szczególnie istotne, aby najbliższe lata przyniosły także wyraźną specjalizację jednostek szkoleniowych Policji. Koncepcja strategicznego rozwoju zasobów szkoleniowych w Policji przewiduje realizację szkolenia i centralnego doskonalenia zawodowego w Wyższej Szkole Policji w Szczytnie, w czterech szkołach policyjnych i Ośrodku Szkolenia Policji w Sieradzu. Założenie jest takie, że Szkoła Policji w Słupsku będzie realizowała szkolenie zawodowe podstawowe oraz centralne doskonalenie z zagadnień prewencyjnych, Szkoła Policji w Katowicach, jako centrum szkoleniowe na południu Polski, będzie prowadziła szkolenie zawodowe podstawowe oraz centralne doskonalenie z zagadnień prewencyjnych, w tym w zakresie ruchu drogowego (RDo i RDs). Szkoła Policji w Pile będzie realizować centralne doskonalenie zawodowe z zagadnień kryminalnych oraz w niewielkim stopniu – szkolenie zawodowe podstawowe, Centrum Szkolenia Policji w Legionowie – wysokospecjalistyczne centralne doskonalenie zawodowe (kursy minersko-pirotechniczne,
z zakresu ruchu drogowego – RDo i RDs, kursy techniki operacyjnej, kynologii policyjnej, policji wodnej) oraz szkolenie zawodowe podstawowe, natomiast Ośrodek Szkolenia Policji w Sieradzu – szkolenie zawodowe podstawowe oraz centralne doskonalenie w zakresie ruchu drogowego (część ogólna – RDo). Wyższa Szkoła Policji w Szczytnie będzie prowadzić szkolenie/studia warunkujące uzyskanie kwalifikacji zawodowych wyższych, centralne doskonalenie zawodowe kadr kierowniczych różnych szczebli, wysokospecjalistyczne doskonalenie zawodowe, a także w niewielkim stopniu – szkolenie zawodowe podstawowe.

Komendant Główny Policji chce przywrócić specjalizację szkół Policji i postawić na wiedzę policjantów, której weryfikacja będzie otwierała możliwość awansowania. W opracowaniu znajduje się projekt powrotu do egzaminów na pierwszy stopień podoficera Policji i aspiranta Policji. Koncepcja jest taka, aby możliwość uzyskania wyższego stopnia lub wyższego etatu była bezpośrednio związana z weryfikacją wiedzy
i umiejętności.

Z jakimi problemami szkolnictwo policyjne będzie się musiało zmierzyć w najbliższej przyszłości?

Na razie najważniejszym dla nas zagadnieniem jest uporanie się z „nawisem” szkoleniowym związanym z brakiem specjalistycznego przeszkolenia policjantów ruchu drogowego, dyżurnych jednostek Policji oraz dzielnicowych, a także podniesienie ogólnego poziomu wyszkolenia funkcjonariuszy, ale to już jest zadanie długofalowe. Dopiero później przyjdzie czas na inne kwestie związane z doskonaleniem obszaru zarządzania zasobami ludzkimi, np. ukształtowaniem indywidualnych ścieżek rozwoju zawodowego czy poszerzeniem oferty kursów specjalistycznych. Wszystkie te plany wymagają bowiem odpowiednich środków finansowych, którymi obecnie Policja nie dysponuje.

W kontekście wyzwań trzeba zaznaczyć, że w lipcu przyszłego roku szkoły policyjne będą wykorzystane do przygotowania zabezpieczenia bardzo ważnych uroczystości międzynarodowych: 8–9 lipca 2016 r. w Warszawie, na Stadionie Narodowym, odbędą się obrady w ramach Szczytu NATO; 20–25 lipca 2016 r. – Światowe Dni Młodzieży we wszystkich polskich parafiach, a 25–31 lipca 2016 r. – w Krakowie, z udziałem ok. 2–2,5 mln uczestników; natomiast 28–31 lipca 2016 r. planowana jest wizyta Papieża Franciszka.

W związku z tym podczas lipcowych zabezpieczeń planowane jest wykorzystanie Policyjnego Centrum Dowodzenia (PCD), które zlokalizowane jest na terenie Centrum Szkolenia Policji w Legionowie, oraz bazy kwaterunkowej Szkoły Policji w Katowicach. Jest duże prawdopodobieństwo, że pozostałe szkoły policyjne również będą zaangażowane w te przedsięwzięcia.

Czy kierownictwo Policji planuje zmiany w systemie szkolnictwa policyjnego?

Obecnie podejmowane są prace analityczne mające na celu wypracowanie strategii kierunkowych zmian modelu szkolnictwa policyjnego.

Mam nadzieję, że powyższe zmiany sprawią, iż szkolenie i doskonalenie zawodowe w Policji będzie otwartym i elastycznym systemem edukacji zawodowej, który umożliwi: sprawne działanie policjantów, przygotowanie do wykonywania zadań i czynności służbowych oraz planowanie rozwoju kariery zawodowej policjantów.

Dziękując Panu Dyrektorowi za rozmowę, zapraszamy Czytelników do lektury artykułów prezentujących działalność i osiągnięcia wszystkich szkół policyjnych oraz Centrum Szkolenia Żandarmerii Wojskowej, które współtworzy „Kwartalnik Policyjny” oraz ściśle współpracuje z Centrum Szkolenia Policji w Legionowie na niwie dydaktyki zawodowej.