W skład struktur policji litewskiej wchodzą: Departament Policji podległy Ministerstwu Spraw Wewnętrznych Republiki Litewskiej, specjalistyczne oddziały policji (Jednostka Policji Litewskiej ds. Operacji Antyterrorystycznych „Aras”, Litewska Policja Drogowa, Litewskie Policyjne Centrum Kryminalistyki, Litewskie Biuro Policji Kryminalnej), jednostki terytorialne policji (10 komend regionalnych Policji) oraz instytucja zajmująca się policyjnym szkoleniem zawodowym – Litewska Szkoła Policji. Praca policji jest organizowana z uwzględnieniem zarówno czynników terytorialnych, jak i pełnionych funkcji. Departament Policji podległy Ministerstwu Spraw Wewnętrznych Republiki Litewskiej odpowiada za koordynację i zarządzanie siłami policyjnymi. Policją litewską kieruje Komisarz Generalny pełniący pięcioletnią kadencję. Jest powoływany i odwoływany przez Prezydenta kraju na wniosek Ministra Spraw Wewnętrznych oraz zgodnie z zaleceniami rządu.
W obszarze działalności Ministerstwa Spraw Wewnętrznych siły policyjne tworzą największą organizację. Policja zatrudnia kadrę w liczbie ok. 10 000 osób, w tym 8500 to policjanci.
Istnieją dwie sposobności uzyskania wykształcenia umożliwiającego służbę w Policji. Edukacja na poziomie podstawowym jest realizowana przez Litewską Szkołę Policji. Kandydat może wstąpić do Litewskiej Szkoły Policji po zdobyciu wykształcenia średniego. Podstawowy kurs zawodowy jest prowadzony przez jeden rok. Policjanci szczebla średniego przygotowywani są do zawodu w Mykolas Romeris University na Wydziale Bezpieczeństwa Publicznego. Nauka w tej placówce trwa 4 lata. Kandydat może być przyjęty na studia uniwersyteckie po ukończeniu szkoły średniej. Obie instytucje oświatowe mają prawie taką samą procedurę kwalifikacyjną.
Kandydat do służby w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego musi być obywatelem Republiki Litewskiej oraz posiadać wiedzę umożliwiającą posługiwanie się językiem litewskim; mieć nie mniej niż 18 i nie więcej niż 60 lat; posiadać nieposzlakowaną opinię; legitymować się przynajmniej wykształceniem średnim; spełniać wymagania w zakresie stanu zdrowia (są określone przez Ministra Spraw Wewnętrznych oraz Ministra Zdrowia); spełniać wymagania w zakresie ogólnej sprawności fizycznej (są określone przez Ministra Spraw Wewnętrznych).
Weryfikacji podlegają również dodatkowe wymagania dotyczące sprawności intelektualnej, fizycznej oraz umiejętności praktycznych, a także predyspozycji moralnych i psychologicznych umożliwiających zakwalifikowanie się do pełnienia służby w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego lub w poszczególnych jednostkach.
Aby starać się o przyjęcie do Litewskiej Szkoły Policji lub Mykolas Romeris University, kandydat powinien posiadać skierowanie do uczestnictwa w procedurze kwalifikacyjnej. Można je pozyskać przez Internet. Kandydat powinien umieścić na stronie internetowej www.stokipolicija.lt (tłumaczenie na angielski jest dostępne pod adresem internetowym: www.entertothepolice.lt) lub dostarczyć do Litewskiej Szkoły Policji następujące dokumenty: formularz aplikacyjny, zgodę na weryfikację w krajowych systemach informatycznych oraz rejestrach (systemy informatyczne podmiotów wywiadu kryminalnego); ważny dowód tożsamości oraz dokument potwierdzający obywatelstwo; świadectwo ukończenia szkoły średniej wraz z załącznikami (kandydaci nieposiadający na dany moment stosownych dokumentów muszą dostarczyć je do końca trwania procedury kwalifikacyjnej); prawo jazdy (ręczna skrzynia biegów, 9-miesięczne doświadczenie w prowadzeniu pojazdów liczone do momentu rozpoczęcia nauki. Doświadczenie to nie jest wymagane w trakcie ubiegania się o przyjęcie na studia w Mykolas Romeris University); kandydat powinien również wypełnić stosowną ankietę.
Po dostarczeniu przez kandydata odpowiednich dokumentów kadra Litewskiej Szkoły Policji dokonuje ich sprawdzenia i wydaje skierowanie do Centralnego Medycznego Zespołu Eksperckiego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych (zwanego dalej CMEP) celem sprawdzenia stanu zdrowia i kondycji psychicznej kandydata pod kątem przydatności do służby
w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego. Po otrzymaniu skierowania do CMEP kandydat rejestruje się z wyprzedzeniem w elektronicznym systemie CMEP, a następnie udaje się do CMEP, aby sprawdzić stan zdrowia oraz kondycję psychiczną. Jeśli CMEP stwierdza, iż kandydat nie jest zdolny do służby, procedura naboru do placówki edukacyjnej kończy się, o czym zostaje on poinformowany. Jeśli CMEP uzna, iż kandydat nadaje się do służby, kadra Litewskiej Szkoły Policji dokonuje jego weryfikacji w krajowym systemie informatycznym oraz rejestrach (jeśli zachodzi taka konieczność również w systemach informatycznych podmiotów wywiadu kryminalnego) zgodnie z krajowym systemem legislacyjnym. Jeśli podczas procedury weryfikacyjnej dochodzi do wykrycia obciążających danych, zostaje ona przerwana, a kandydat jest o tym powiadomiony. W sytuacji gdy nie ma żadnych danych obciążających kandydata, psychologowie z instytucji policyjnej przeprowadzają ocenę psychologiczną i tworzą jego profil psychologiczny, który trafia do Litewskiej Szkoły Policji. Kandydaci do Mykolas Romeris University są poddawani również ocenie ogólnej kondycji fizycznej, przeprowadzanej przez Litewską Szkołę Policji – opisaną poniżej. Dodatkowa ocena kondycji psychicznej nie jest dokonywana w stosunku do tych kandydatów, którzy chcą podjąć studia w Mykolas Romeris University.
Po otrzymaniu oceny kondycji psychicznej kandydata kadra Litewskiej Szkoły Policji opracowuje rezultaty procedury weryfikacyjnej i przekazuje je do instytucji policyjnej. Na podstawie dostarczonych informacji instytucja policyjna decyduje, czy wydać lub nie skierowanie do uczestnictwa w dalszej procedurze selekcyjnej. Skierowanie do udziału w procedurze selekcyjnej do Mykolas Romeris University jest wydawane przez Komisarza Generalnego Policji.
Kandydaci po otrzymaniu mailem skierowania udają się do Litewskiej Szkoły Policji lub Mykolas Romeris University oraz dostarczają niezbędne dokumenty w celu zarejestrowania się w procedurze selekcyjnej. Procedura selekcyjna upoważniająca do studiowania w Mykolas Romeris University jest przeprowadzana z użyciem jednolitego systemu stosowanego we wszystkich szkołach wyższych przez Stowarzyszenie Litewskich Szkół Wyższych (LAMA BPO). Wszystkie inne procedury selekcyjne zaprezentowane poniżej odnoszą się tylko do kandydatów, którzy chcą podjąć naukę w Litewskiej Szkole Policji.
Celem procedury selekcyjnej dla kandydatów aplikujących do Litewskiej Szkoły Policji jest identyfikacja ich zakresu kompetencji, ewaluacja ogólnej sprawności fizycznej, logicznego myślenia, umiejętności czytania ze zrozumieniem i pisania, ocena zachowania w różnych sytuacjach praktycznych i umiejętność podejmowania decyzji. Na podstawie uzyskanych wyników dokonuje się wyboru osób z największą liczbą punktów.
Selekcja do nauki w Litewskiej Szkole Policji jest organizowana w oparciu o liczbę wakatów określonych w wytycznych Ministerstwa Spraw Wewnętrznych Republiki Litewskiej, dostosowywanych do potrzeb w każdym kolejnym roku.
Z chwilą otrzymania dokumentów panel kwalifikacyjny przekazuje kandydatom kody identyfikacyjne. Ocenia zakres kompetencji kandydata, obejmujący oceny z języka litewskiego
i literatury otrzymane na egzaminie państwowym, jak również z matematyki, języka obcego i historii lub jest brana pod uwagę suma ocen rocznych kandydata, ponownie oszacowana według stosownej metodologii (kandydat może zdobyć maksymalnie 10 punktów).
Kandydat biorący udział w procesie selekcyjnym może wybrać język obcy, z którego ocena roczna będzie stanowić część oceny zakresu kompetencji. Język rosyjski, niemiecki lub inne języki obce będą wliczane do oceny zakresu kompetencji pod warunkiem, że nie zostały oznaczone jako język ojczysty
w Certyfikacie Ukończenia Szkoły Średniej.
(...)
dr Mindaugas Bilius
Zastępca Komendanta Litewskiej Szkoły Policji
Pełna wersja artykułu Dobór kandydatów do Policji na Litwie w pliku PDF