Praktyczne wskazówki dla policjantów zwalczających sharing

W niniejszym artykule opisano sposób dokonywania przestępstwa sharingu, tj. kradzieży i nielegalnej dystrybucji treści telewizyjnych. Wskazano prawidłowy sposób zabezpieczania materiału dowodowego. Ponadto w chronologicznej kolejności przedstawiono czynności, jakie należy wykonać, aby właściwie zabezpieczyć (procesowo i technicznie) laptop, komputer stacjonarny, dekoder lub telewizor (monitor). Przy tworzeniu niniejszego opracowania autor zasięgnął opinii specjalistów i biegłych z Komendy Wojewódzkiej Policji w Bydgoszczy oraz z Komendy Stołecznej Policji. Dodatkowo wykorzystał wskazówki techniczne przekazane przez przedstawicieli Stowarzyszenia „Sygnał”, z którym Centrum Szkolenia Policji podpisało porozumienie o współpracy. Stowarzyszenie to działa na rzecz poszanowania własności intelektualnej, praw nadawców, dystrybutorów i odbiorców programów telewizyjnych, organizuje szkolenia nt. ochrony własności intelektualnej i walki z naruszeniami praw autorskich.

Ogólne wiadomości dotyczące sharingu1

Słownik pojęć

Sharing (card sharing) – to nielegalne rozdzielanie uprawnień aktywnej karty abonenckiej i udostępnianie ich osobom trzecim (nieuprawnionym) przy użyciu urządzeń niedozwolonych, za pośrednictwem Internetu.Zdarza się, że rozdzielanie sygnału telewizyjnego może występować przy użyciu normalnego kabla telewizyjnego, zainstalowanego legalnie (lub nielegalnie) w domu, budynku, bloku, a także szeregu mieszkań położonych blisko siebie.

Dawca – ma legalny dostęp do usługi płatnej telewizji kablowej oraz niezbędne urządzenia i specjalistyczne oprogramowania (dekoder ze zmodyfikowanym oprogramowaniem, komputer z podłączonym czytnikiem kart chipowych, który umożliwia odczyt kart abonenckich). Udostępnia uprawnienia innym użytkownikom Internetu (nie mając do tego prawa). Jego działanie polega na przełamaniu zabezpieczeń usługi opartej na dostępie warunkowym. Pobiera od swoich biorców (odbiorców) miesięczną opłatę, która jest niższa od miesięcznego legalnego abonamentu.

Biorca – osoba, która nielegalnie pobiera od dawcy uprawnienia do odbioru zakodowanego sygnału telewizji satelitarnej. Musi dysponować komputerem z odpowiednim oprogramowaniem skonfigurowanym z serwerem dawcy (za pomocą odpowiednich kluczy dekodujących). Otrzymuje pakiet umożliwiający odkodowanie i oglądanie telewizji satelitarnej.

Ograniczeniem technicznym jest liczba biorców, która może stanowić średnio 15 osób przy wykorzystaniu jednej karty dawcy.

Dekodery – są stosowane do legalnego odbioru cyfrowej telewizji satelitarnej lub telewizji kablowej oraz sprzedawane lub dzierżawione od operatorów z dołączoną kartą abonencką
i sprzedawane w sklepach RTV z możliwością odbioru płatnych kanałów. Karta abonencka może działać tylko z zakupionym z nią dekoderem satelitarnym.

Nielegalne zmodyfikowane dekodery umożliwiają odbiór telewizji kodowanej bez udziału karty abonenckiej. Należą do nich: NBOX, Dreambox, VU+, Gigablue, Octagon i inne.

Do dekoderów podłączone są także zasilacze.

Kwalifikacja prawna sharingu:

  • Art. 6 ust. 1–2 oraz art. 7 ust. 1–2 ustawy o ochronie niektórych usług świadczonych drogą elektroniczną opartych lub polegających na dostępie warunkowym2.
  • Art. 6. 1. Kto, w celu użycia w obrocie, wytwarza urządzenia niedozwolone lub wprowadza je do obrotu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
    2. Tej samej karze podlega, kto świadczy usługi niedozwolone (dotyczy dawcy).
  • Art. 7. 1. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, posiada lub używa urządzenie niedozwolone, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.
    2. Jeżeli sprawca używa urządzenia niedozwolonego wyłącznie na własne potrzeby, podlega grzywnie (dotyczy biorcy).

 

USTAWOWE ZNAMIONA CZYNU

Podmiot – powszechny.

Strona podmiotowa – umyślność, w zamiarze bezpośrednim.

Przedmiot – ochrona usług świadczonych odpłatnie przed nieuprawnionym dostępem do odbioru programów telewizyjnych.

Strona przedmiotowa (art. 6) – z działania – zachowanie się sprawcy poprzez celowe użycie w obrocie, wytwarzanie urządzenia niedozwolonego, wprowadzanie do obrotu, świadczenie usługi niedozwolonej.

Strona przedmiotowa (art. 7) – z działania – zachowanie się sprawcy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej oraz posiadanie lub używanie urządzenia niedozwolonego.

Tryb ścigania – na wniosek.

Wniosek złożyć może również Stowarzyszenie „Sygnał”3, nie działa ono w imieniu pokrzywdzonych, lecz własnym.

W postępowaniu przygotowawczym o kwalifikacji prawnej będzie decydował prokurator.

Sąd orzeka przepadek urządzeń niedozwolonych stanowiących przedmioty czynów, o których mowa w art. 6 lub 7, chociażby nie były one własnością sprawcy4.

 

Podstawy prawne czynności policyjnych

Art. 207 kpk

§ 1. W razie potrzeby dokonuje się oględzin miejsca, osoby lub rzeczy.

§ 2. Jeżeli przedmiot może ulec przy badaniu zniszczeniu lub zniekształceniu, część tego przedmiotu należy w miarę możności zachować w stanie niezmienionym, a gdy to nie jest możliwe – stan ten utrwalić w inny sposób.

Art. 217 kpk

§ 1. Rzeczy mogące stanowić dowód w sprawie lub podlegające zajęciu w celu zabezpieczenia kar majątkowych, środków karnych o charakterze majątkowym albo roszczeń o naprawienie szkody należy wydać na żądanie sądu lub prokuratora, a w wypadkach niecierpiących zwłoki – także na żądanie Policji lub innego uprawnionego organu.

Art. 308 kpk

§ 1. W granicach koniecznych dla zabezpieczenia śladów
i dowodów przestępstwa przed ich utratą, zniekształceniem lub zniszczeniem, prokurator albo Policja może w każdej sprawie, w wypadkach nie cierpiących zwłoki, jeszcze przed wydaniem postanowienia o wszczęciu śledztwa lub dochodzenia, przeprowadzić w niezbędnym zakresie czynności procesowe, a zwłaszcza dokonać oględzin, w razie potrzeby z udziałem biegłego, przeszukania lub czynności wymienionych w art. 74 § 2 pkt 1 w stosunku do osoby podejrzanej, a także przedsięwziąć wobec niej inne niezbędne czynności, nie wyłączając pobrania krwi, włosów i wydzielin organizmu. Po dokonaniu tych czynności, w sprawach, w których prowadzenie śledztwa przez prokuratora jest obowiązkowe, prowadzący postępowanie przekazuje sprawę niezwłocznie prokuratorowi.

Art. 14 ustawy o Policji

1. W granicach swych zadań Policja wykonuje czynności: operacyjno-rozpoznawcze, dochodzeniowo-śledcze i administracyjno-porządkowe w celu:

1) rozpoznawania, zapobiegania i wykrywania przestępstw, przestępstw skarbowych i wykroczeń.

 

Praktyczne wskazówki dla policjantów zwalczających sharing

W momencie wpłynięcia do jednostki Policji informacji o możliwości popełnienia przestępstwa sharingu lub oficjalnego powiadomienia o jego popełnieniu policjanci są zobowiązani do wykonania czynności operacyjno-rozpoznawczych w celu ustalenia sprawcy lub sprawców tego czynu, zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania karnego5. Należy pamiętać, że powyższe przestępstwo jest ścigane na wniosek i niezbędne jest przyjęcie takiego wniosku w celu prowadzenia postępowania przygotowawczego. Wniosek składa dostawca sygnału telewizyjnego, usług internetowych lub inny operator będący pokrzywdzonym, zazwyczaj reprezentowany przez pracownika lub pełnomocnika. Taki wniosek może złożyć również Stowarzyszenie „Sygnał” jako krajowa organizacja działająca w ochronie interesów przedsiębiorców świadczących usługi polegające na dostępie warunkowym.

Funkcjonariusze Policji, wykonując czynności służbowe dotyczące sharingu, zgodnie z art. 14 ustawy o Policji6, powinni przeprowadzić obserwację i w miarę możliwości dokonać wywiadu, aby mieć dobre rozpoznanie. Wynika z tego, że dane dotyczące sprawcy, jego trybu życia i godzin pracy, miejsca prowadzenia działalności przestępczej, wynajmowanych pomieszczeń oraz używanych telefonów i pojazdów powinny być ustalone przed wszczęciem oficjalnych czynności procesowych.

 

(...)

podinsp. Jarosław Zając
Zakład Służby Kryminalnej CSP

 


Pełna wersja artykułu "Praktyczne wskazówki dla policjantów zwalczających sharing" w pliku PDF