Postępowanie przygotowawcze a czynności wyjaśniające w sprawach o wykroczenia. Porównanie wybranych instytucji

Prawidłowe stosowanie przepisów procesowego prawa karnego i procesowego prawa wykroczeń (inaczej – prawa formalnego) zawartych w Kodeksie postępowania karnego i Kodeksie postępowania w sprawach o wykroczenia może sprawiać trudności policjantom realizującym zadania służbowe. Związane jest to przede wszystkim ze specyfiką tych obszernych gałęzi prawa, jak też częstymi nowelizacjami przepisów prawa. Ponadto w procedurze wykroczeniowej występuje ponad 300 odesłań do odpowiedniego stosowania przepisów karnoprocesowych, przy jedynie około 100 własnych przepisach o charakterze merytorycznym. Sytuacja taka w pełni uzasadnia twierdzenie, że skala odesłań oraz przejęcia zasad i konstrukcji procesu karnego powoduje, że postępowanie w sprawach o wykroczenia w istocie stanowi szczególny rodzaj postępowania karnego. Dlatego w przypadku np. policjantów pełniących funkcję oskarżycieli publicznych w sprawach o wykroczenia wymagana jest dobra znajomość nie tylko przepisów kpw, ale także stosowanych odpowiednio przepisów kpk, jak też umiejętność łącznego ich stosowania. Pożądana jest także wiedza z zakresu odrębności procesowych oraz poprawne zrozumienie istoty różnic pomiędzy postępowaniami w sprawach o przestępstwa a czynnościami wyjaśniającymi w sprawach o wykroczenia. Prawidłowe stosowanie tej wiedzy w praktyce stanowi gwarancję profesjonalnego wykonywania obowiązków służbowych.