Konferencję rozpoczęła jej organizatorka – kmdr Bożena Szubińska – Przewodnicząca Rady ds. Kobiet w SZ RP – Pełnomocnik Ministra Obrony Narodowej ds. wojskowej służby kobiet. Zwróciła uwagę na zmiany zachodzące w dobie współczesnego świata, w którym tak ważne i istotne jest zrozumienie oraz znalezienie wspólnej płaszczyzny do działania zarówno kobiet, jak i mężczyzn, którzy postanowili swoje życie poświęcić służbie. Otwierając konferencję, Przewodnicząca Rady ds. Kobiet wyraziła nadzieję, że uczestniczący w niej eksperci reprezentujący różne instytucje, poprzez podzielenie się doświadczeniami oraz przekazanie unikalnej wiedzy na temat problematyki równości płci i przeciwdziałania stereotypom, przyczynią się do lepszego zrozumienia tych zagadnień oraz do wykorzystania najlepszych rozwiązań w praktyce dnia codziennego w poszczególnych służbach mundurowych. Komitet Honorowy konferencji współtworzyli: wiceprzewodnicząca Zgromadzenia Parlamentarnego NATO Jadwiga Zakrzewska, Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Irena Lipowicz, Pełnomocnik Rządu ds. Równego Traktowania dr Agnieszka Kozłowska-Rajewicz, Prezes Honorowego Stowarzyszenia Klubu Kawalerów Virtuti Militari płk w st. spocz. Zygmunt Łabędzki. Podczas konferencji zaprezentowano szereg zagadnień z zakresu przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć, eliminacji stereotypów na temat ról płciowych kobiet i mężczyzn oraz podzielono się wypracowanymi w trakcie służby dobrymi praktykami godzenia życia zawodowego z osobistym i dowodzenia mieszanymi pododdziałami. Wskazano na obowiązujące rozwiązania prawne dotyczące równouprawnienia płci, m.in.: Konstytucję RP; ratyfikowaną przez Polskę Konwencję ONZ ws. Eliminacji Wszelkich Form Dyskryminacji Kobiet /CEDAW/ z dnia 18 grudnia 1979 r., w której stwierdzono m.in., że pełny i wszechstronny rozwój każdego kraju, dobrobyt świata i sprawa pokoju wymagają jak największego udziału kobiet we wszystkich dziedzinach na równi z mężczyznami; rezolucję Rady Bezpieczeństwa ONZ nr 1325 wzywającą do pełnego i równego udziału kobiet w starania o pokój i bezpieczeństwo, począwszy od wczesnego zapobiegania konfliktom do odbudowy po zakończeniu konfliktu; dyrektywę 2002/73/WE z dnia 23 września 2002 r. w sprawie wprowadzenia w życie zasady równego traktowania kobiet i mężczyzn w zakresie dostępu do zatrudnienia, kształcenia i awansu zawodowego oraz warunków pracy; rezolucję Parlamentu Europejskiego z dnia 15 stycznia 2009 r. w sprawie transpozycji i stosowania dyrektywy 2002/73/WE. Poszczególne wystąpienia dotyczyły zarówno kwestii przeciwdziałania dyskryminacji ze względu na płeć w służbach mundurowych, w tym zwłaszcza w Siłach Zbrojnych RP, jak i specyfiki roli kobiet w działaniach tych służb, w ujęciu teoretycznym, prawnym i praktycznym. Dyskutowano na temat wkładu, jaki kobiety wnoszą w reformujący się stale system bezpieczeństwa, a także w utrwalanie pokoju w wielu rejonach świata. Podkreślono, że obecność kobiet w służbach mundurowych sprzyja lepszym kontaktom ze społecznościami lokalnymi, szerszemu oglądowi występujących tam problemów społecznych, czy większą skutecznością działań, w tym również na terenie misji wojskowych. Poniżej, z uwagi na brak możliwości omówienia wszystkich wystąpień, dokonano streszczenia wybranych prezentacji. Kmdr Bożena Szubińska przedstawiła prezentację dotyczącą Reformy systemu bezpieczeństwa i stereotypów płci. Zwróciła uwagę na siłę stereotypu i uprzedzeń w kreowaniu norm społecznych, na wpływ kontroli stereotypizowanej grupy oraz podkreśliła częste uwięzienie kobiet w stereotypie wynikającym z pełnionych przez nie funkcji macierzyńskich. Wspomniała o zjawisku szklanego sufitu, z którym kobiety mają do czynienia na drodze zawodowej. Przypomniała o obowiązku obrony ojczyzny wynikającym z art. 85 Konstytucji, a także o wymogach demokracji w zakresie równego dostępu do edukacji wojskowej oraz równego uczestnictwa kobiet we wszystkich obszarach aktywności ludzkiej, w tym również w sferze bezpieczeństwa. Kobiety w różnych armiach świata sprawdziły się nie tylko w szkoleniu wojskowym, ale też w misjach pokojowych i działaniach wojennych. Kmdr Bożena Szubińska przypomniała o ogromnym potencjale kobiet (stanowią one ponad 50% populacji i są dobrze wykształcone). Dodała, że w światowej wojskowości 66 kobiet było lub jest ministrem obrony, a 43 państwa powierzyły kobietom piastowanie tej funkcji. Reforma systemu bezpieczeństwa realizowana od 1998 r. w krajach ONZ obejmuje proces przekształcenia i odnowy wszystkich instytucji państwowych, agencji obrony, bezpieczeństwa, prawa i sprawiedliwości oraz podmiotów niepaństwowych o ważnej roli lub posiadających wpływy w tych dziedzinach. Proces transformacji to tworzenie instytucji sektora bezpieczeństwa kierujących się nie tyle zapobieganiem dyskryminacji, ile otwarciem na opinie wszystkich członkówspołeczeństwa.
(...)
podinsp. Kamila Zimoń
Ekspert w Wydziale Analiz i Nadzoru BSW KGP
Pełna wersja artykułu "Sprawozdanie z konferencji Pokój i bezpieczeństwo a stereotyp płci" w pliku PDF