Wybrane aspekty badania stanu technicznego układu hamulcowego samochodu osobowego po zdarzeniu drogowym

• 

Wstęp

Układ hamulcowy jest podstawowym układem decydującym o bezpieczeństwie czynnym pojazdu. Od skuteczności jego działania zależy bezpieczeństwo ruchu drogowego, ale od faktycznej jego konfiguracji i wyposażenia oraz stanu technicznego zależą także efekty pracy biegłych sądowych, którzy opracowują opinie w zakresie rekonstrukcji przebiegu zdarzenia i analizy możliwości jego uniknięcia. To z kolei przekłada się na efekt decyzji merytoryczno-prawnych organów procesowych. Należy podkreślić, że badanie wyposażenia i stanu technicznego układu hamulcowego samochodu osobowego uczestniczącego w zdarzeniu drogowym nie jest skomplikowane, szczególnie w pojeździe, którego stan umożliwia przeprowadzenie jazdy próbnej, i jest niezbędne.

Zabezpieczanie procesowe pojazdów po zdarzeniach drogowych do badań przez biegłego sądowego lub specjalistów laboratoriów kryminalistycznych komend wojewódzkich Policji jest stosowane tylko w niektórych przypadkach, najczęściej po zdarzeniach o „znacznych” skutkach lub z udziałem pojazdów, których stan techniczny – oceniany wizualnie lub na podstawie występujących na jezdni śladów – co najmniej budzi wątpliwości. Jeśli takie badania zostaną wykonane rzetelnie i właściwie opisane w opinii, materiał dowodowy zawiera bardzo ważne informacje dla biegłego rekonstruującego przebieg zdarzenia. Informacje te dotyczą nie tylko wyposażenia bądź niewyposażenia pojazdu w system ABS, ale także braku oznak niesprawności takiego systemu czy skuteczności hamowania samochodu – jeżeli można przeprowadzić próbę hamowania w warunkach drogowych. Kiedy samochód uczestniczący w wypadku drogowym poddawany jest czynnościom procesowym bez udziału biegłego, to bardzo często w treści protokołu oględzin pojazdu dotyczącej systemu ABS widnieje informacja: „brak możliwości ustalenia”. Pojawia się tym samym pytanie, czy samochód został wyposażony w system ABS. A jeżeli nawet został wyposażony (i znalazło to odzwierciedlenie w protokole), to czy jego działanie zostało sprawdzone i zaznaczono opcję „brak możliwości ustalenia”? Czy może działanie systemu zostało sprawdzone niewłaściwie, w sposób niejednoznaczny lub wręcz sprzeczny z ujawnionymi na miejscu zdarzenia śladami hamowania?

Niestety bardzo często w opiniach niektórych biegłych sądowych i specjalistów z laboratoriów kryminalistycznych dotyczących stanu układu hamulcowego pojawia się tylko jedno zdanie. Tak daleko idące braki opisu charakterystyki układów hamulcowych pojazdów w opiniach powodują, że biegłym rekonstruującym zdarzenie drogowe brakuje podstawowych informacji lub te zawarte w technicznych opiniach wymagają dodatkowego przesłuchania świadków i doprecyzowania opinii pisemnej. Biegły rekonstruujący zdarzenie, mając tak niedoskonały materiał dowodowy, albo zmuszony jest do przyjęcia „katalogowego” i „domyślnie sprawnego” układu hamulcowego, albo – w uzasadnionych przypadkach – rozpatruje zdarzenie wersyjnie.

Właśnie te, bardzo ważne, aspekty przeprowadzania oględzin i badań układu hamulcowego samochodów osobowych na miejscach zdarzeń stały się inspiracją do napisania przedmiotowego artykułu i dalszych opracowań, nawiązujących do badania układów hamulcowych pojazdów jednośladowych i pojazdów ciężarowych.
(...)

Robert Janczur
Katedra Pojazdów Samochodowych Politechniki Krakowskiej

Jolanta Zawałeń
Zakład Szkoleń Specjalnych CSP
 

---

Pełna wersja artykułu "Wybrane aspekty badania stanu technicznego układu hamulcowego samochodu osobowego po zdarzeniu drogowym" w pliku PDF